Paragraaf A - Lokale heffingen

Inleiding

Deze paragraaf bevat informatie over de gemeentelijke belastingen. De gemeentelijke belastingen zijn te onderscheiden in drie typen belastingen. De algemene belastingen, de bestemmingsheffingen en retributies. Na de algemene uitkering uit het gemeentefonds zijn dit de belangrijkste inkomstenbronnen van de gemeente.

De opbrengsten van de algemene belastingen komen ten goede aan de algemene middelen van de gemeente. Dit betekent dat de opbrengsten van deze belastingen niet gelabeld zijn maar voor alle gemeentelijke taken en voorzieningen kunnen worden ingezet. De onroerende-zaakbelastingen (verder OZB), hondenbelasting en de parkeerbelasting behoren tot deze categorie. Bestemmingsheffingen zijn belastingen waarvan de opbrengsten zijn bestemd voor specifieke  voorzieningen met een duidelijk algemeen belang. Onder deze categorie vallen de afvalstoffen- en de rioolheffing. Retributies worden geheven als de gemeente een specifieke dienst verleent. De leges vormen de belangrijkste retributies in de gemeente Doesburg. Voor bestemmingsheffingen en retributies geldt dat er geen winst gemaakt mag worden. De opbrengst mag daarom niet hoger zijn dan de kosten die gemaakt moeten worden om de dienst te verlenen.

De opbrengsten van de gemeentelijke belastingen en leges

Voor de belangrijkste gemeentelijke belastingen zien de ramingen voor 2019 in vergelijking met 2018 (inclusief begrotingswijzigingen 2018) er als volgt uit:

Belastingsoort	2018	2019
OZB Eigenaar woningen Eigenaar niet woningen Gebruiker niet woningen  Korting t.l.v. jaarrekeningresultaat 2016	1.402.780 238.019 151.739 200.000	1.594.632 271.114 172.620
Afvalstoffenheffing Bijdrage in de stortkosten Bijdrage t.l.v. bestemmingsreserve  egalisatie afvalstoffenheffing	1.079.576 70.000 160.000	1.270.705
Rioolheffing Bijdrage t.l.v. jaarrekeningresultaat 2015	1.073.776 100.000	1.206.895
Hondenbelasting	49.521	50.660
Parkeerheffingen	391.500	392.765
Leges Algemene dienstverlening Omgevingsvergunning Dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn	176.915 102.877 10.112	183.391 105.244 10.345

De ontwikkeling van de tarieven in 2019

De inwoners van de gemeente krijgen jaarlijks een aanslag gemeentelijke belastingen. Voor de beoordeling van de lastendruk zijn de tarieven dan ook van groot belang.

Naast volumeontwikkelingen (bijvoorbeeld toename aantal woningen) en kostenontwikkelingen (bijvoorbeeld inzameling- en verwerkingsprijzen afval) is uitgegaan van een indexering van de tarieven 2019 met 2,3% gebaseerd de uitgangspunten van de Kadernota 2019. Samengevat  hanteren we de volgende uitgangspunten voor de belastingen:

• de tarieven stijgen in principe met 2,3%;
• volumeontwikkelingen worden meegenomen;

• afvalstoffenheffing en rioolheffing worden kostendekkend geraamd.

De belangrijkste tarieven voor 2019 (in vergelijking met het tarief 2018) zien er als volgt uit:

Belastingsoort	Tarief 2018	Tarief 2019	Percentage
OZB voor woningen:
-        tarief eigenaar per WOZ-waarde	0,1571%	0,1504%	-4,4%
OZB voor niet-woningen:
-        tarief eigenaar per WOZ-waarde	0,2115%	0,2142%	1,3%
-        tarief gebruiker per WOZ-waarde	0,1539%	0,1559%	1,3%
Afvalstoffenheffing vastrecht:
-       vastrechtbedrag per halfjaar	€ 64,50	€ 74,35	15,3%
Afvalstoffenheffing per lediging:
-       een 240 liter container voor restafval	€ 11,35	€ 13,10	15,3%
-       een 240 liter container voor GFT	€ 4,10	€ 4,75	15,3%
-       een 140 liter container voor restafval	€ 6,60	€ 7,65	15,3%
-       een 140 liter container voor GFT	€ 2,45	€ 2,75	15,3%
-       een ondergrondse container 30 liter	€ 1,40	€1 ,65	15,3%
-       een ondergrondse container 60 liter	€ 2,80	€ 3,30	15,3%
-       een container voor kunststof	€ 0,00	€ 0,00	0,0%
Rioolheffing: -       per m3 waterverbruik	€ 2,09	€ 2,18	4,3%
Hondenbelasting:
-       1e hond	€ 45,75	€ 46,80	2,3%
-       2e hond	€ 68,30	€ 69,85	2,3%
-       iedere volgende hond	€ 102,70	€ 105,05	2,3%
-       hondenkennel	€ 228,55	€ 233,80	2,3%

Beschrijving van de beleidsvoornemens per belasting

Algemeen

We kennen een gesloten belastingstelsel. Dit betekent dat een gemeente een belasting alleen kan heffen als de wet daar nadrukkelijk de bevoegdheid toe geeft. Het beleid betreffende de gemeentelijke belastingen is o.a. opgenomen in de volgende documenten:

• landelijke wet- en regelgeving;
• diverse belastingverordeningen;
• Watertakenplan 2018-2022.

Onroerende-zaakbelastingen

Onder de naam ‘onroerende-zaakbelastingen’ worden een gebruikers- en eigenarenbelasting geheven. Voor woningen wordt alleen een eigenarenbelasting geheven. Op basis van de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) wordt ieder jaar van elk object de waarde vastgesteld. De waarde vormt de grondslag voor de berekening van de OZB aanslagen. Ontwikkelingen in de waarde als gevolg van de jaarlijkse herwaardering worden gecompenseerd via het tarief.

Bij de tarieven OZB voor 2019 is voorlopig rekening gehouden met een (landelijke) ingeschatte waardestijging volgens de meicirculaire 2018 van 7,0% voor woningen en van een waardestijging van 1,0% voor niet-woningen. Dit betekent dat het woningtarief kan dalen met 4,4% om toch de opbrengststijging van 2,3% te realiseren. Het niet-woningentarief moet daarentegen met 1,3% stijgen om de geraamde opbrengst te verwezenlijken. Het gemiddeld aanslagbedrag OZB wordt dus 2,3% hoger. Echter, de belastingdruk OZB voor de burger stijgt ten opzichte van vorig jaar met totaal 13,3%. Vorig jaar is door de raad op de aanslag OZB namelijk een eenmalige korting op het aanslagbedrag verstrekt van gemiddeld 11,0%.

De definitieve OZB tarieven worden bepaald op basis van de daadwerkelijke waardeontwikkeling in Doesburg. Deze waardeontwikkeling is later dit jaar bekend. Dan kunnen de definitieve tarieven OZB 2019 berekend worden. Deze tarieven worden vastgesteld in de raadsvergadering van 20 december 2018.

Afvalstoffenheffing

Afvalstoffenheffing wordt geheven voor het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen. In Doesburg is de afvalstoffenheffing gebaseerd op Diftar (gedifferentieerde tarieven). De burgers betalen een vast deel en een variabel deel. Het vaste deel is voor iedereen binnen de gemeente gelijk en wordt gevormd door de kosten voor gezamenlijke voorzieningen, de inzet en het beheer daarvan. Denk aan inzamelwagens, (ondergrondse) containers, het recycleplein etc. Het variabele deel bestaat uit het aantal keren dat de groene container aan de weg wordt gezet of de afvalzak in de ondergrondse restafvalcontainer wordt gedeponeerd.

Het plan, om met ingang van 1 januari 2018 het restafval niet meer aan huis in te zamelen, is voorlopig uitgesteld door de raad. Het ligt nu in de bedoeling om dit plan met ingang van 1 januari 2019 uit te voeren. Het restafval moet dan bij een ondergrondse container voor restafval worden aangeboden. Er zijn containers met een trommel van 60 liter en er komen ook containers met een trommel van 30 liter. De grijze container voor restafval kan vanaf 1 januari 2019 gebruikt worden om daarmee het oud papier (gratis) aan te bieden.

Wanneer daarvoor de ruimte aanwezig is, kunnen bewoners uit de binnenstad of van hoogbouw ook een groene container krijgen voor het GFT. Voor GFT kan men uit 2 containers kiezen: een grote of een kleine groene container voor het groente-, tuin- en fruitafval.

Bewoners van laagbouw hebben daarnaast nog een oranje container om PMD (Plastic verpakkingen, Metaal verpakkingen en Drankenkartons) gratis in aan te bieden.

Door allerlei genomen maatregelen wordt er steeds minder restafval aangeboden, waardoor de verwerkingskosten van restafval zijn gedaald. We ontvangen zelfs opbrengsten voor verpakkingsmaterialen. Dit is het gevolg van het stimuleringsbeleid voor afvalscheiding. Hiertegenover staat dat er noodzakelijke investeringen zijn gedaan voor het nieuwe recycleplein op Den Helder, ondergrondse restafvalcontainers en voor een drietal milieuparkjes verspreid over de stad.

Bij de begroting 2017 is besloten om het kostendekkingspercentage voor de afvalstoffenheffing op 100% te stellen. Dit betekende een stijging van de opbrengst met € 160.000. Voor de jaren 2017 en 2018 is door de raad besloten om de stijging van de tarieven te compenseren door in beide jaren € 160.000 te onttrekken aan de bestemmingsreserve egalisatie afvalstoffenheffing.

Deze compensatie was dus incidenteel en gold voor 2 jaren. Met ingang van 1 januari 2019 moeten de tarieven afvalstoffenheffing, naast de gebruikelijke inflatiecorrectie, structureel extra worden verhoogd om deze stijging van de opbrengst te compenseren en daarmee 100% kostendekking te realiseren. De extra verhoging bedraagt 13,0%. Dit betekent voor de burgers dat de belastingdruk afvalstoffenheffing voor 2019 stijgt met totaal 15,3% (inflatiecorrectie en extra percentage). 

 

Rioolheffing

De gemeente kan naast de zorg voor het riool ook voorzieningen bekostigen die het mogelijk maken in te spelen op de zorg voor het hemel- en grondwater binnen de gemeente. Op 22 februari 2018 is het Watertakenplan Olburgen 2018–2022 vastgesteld. Er is daarbij gekozen voor de financieringsvariant dotaties midden. Dat wil zeggen dat de rioleringsvoorzieningen op middellange termijn worden gebruikt om de tarieven geleidelijk te laten stijgen.

Voor de jaren 2017 en 2018 zijn de tarieven met maximaal de inflatiecorrectie verhoogd, Dit omdat bij het vaststellen rekening werd gehouden met de motie ’bestemming jaarrekening 2015’ om € 100.000 toe te voegen vanuit het jaarrekeningresultaat 2015 in plaats van te dekken uit de riooltarieven. Deze motie gold incidenteel voor 2 jaren. Dit betekent dat de tarieven met ingang van 2019, naast de gebruikelijke inflatiecorrectie, structureel extra moeten worden verhoogd om 100% kostendekking te realiseren. De extra verhoging bedraagt 2,0%. Dit betekent voor de burgers dat de belastingdruk rioolheffing voor 2019 stijgt met totaal 4,3% (inflatiecorrectie en extra percentage). Dit is in lijn met het Watertakenplan Olburgen 2018-2022, uitgaande van de inflatiecorrectie van 2,3% conform de uitgangspunten van de Kadernota 2019.

Hondenbelasting

De tarieven voor de hondenbelasting worden jaarlijks uitsluitend met de inflatiecorrectie verhoogd. Voor 2019 bedraagt deze algemene verhoging 2,3%. We kiezen voor een oplopend tarief per hond om ongebreidelde aanschaf van honden te ontmoedigen.

 

Parkeerbelastingen

Een beperkte procentuele aanpassing van de parkeertarieven is lastig door te voeren in de parkeerautomaten. Ook zijn parkeerinkomsten sterk afhankelijk van externe toeristische en economische factoren. De begrote parkeerinkomsten uit parkeerautomaten zijn daarom voor 2019 niet geïndexeerd. Als gevolg hiervan wordt dit deel van de tarieven van de parkeerbelastingen in 2019 niet verhoogd.

 

Leges

De leges zijn belastingen die de gemeente kan heffen voor het verstrekken van diensten. Er mag geen winst worden gemaakt. Kruissubsidiëring in de legesverordening is wel toegestaan. Onder kruissubsidiëring wordt verstaan: het hoger vaststellen van tarieven van leges voor sommige diensten om daarmee de tarieven voor andere diensten laag te kunnen houden. Uit de hieronder ingevoegde tabel onder leges  blijkt dat er inderdaad geen winst wordt gemaakt op de leges.

 

Precariobelasting voor ondergrondse kabels en leidingen

Deze belasting is met ingang van 1 januari 2016 in Doesburg ingevoerd en kan nog geheven worden tot en met 2021. In de primitieve begroting is rekening gehouden met de opbrengst voor gasleidingen van € 178.000 tot en met het jaar 2021. Met ingang van 2019 t/m 2021 wordt de opbrengst voor elektriciteitsleidingen ad € 300.000 meegenomen als aanvullend dekkingsmiddel (zie Uitkomsten integrale afweging).

 

Lasten- en batenoverzicht van de kostendekkende tarieven

Hieronder is inzichtelijk gemaakt hoe bij de berekening van de tarieven wordt bewerkstelligd dat de geraamde baten de geraamde lasten niet overschrijden. Dit hebben we gedaan voor de tarieven van belastingen die hoogstens kostendekkend mogen zijn. Dit overzicht van kostendekkende tarieven ziet er voor 2019 als volgt uit (tabel nog aan te passen op cijfers begroting 2019):

Leges:

Titel hfdstuk	Onderwerp	Taakveld	Toe te rekenen lasten*	Toe te rekenen baten	Dekking in %
Titel  1	Algemene dienstverlening
	Basisregistratie personen (BRP)	0.2 Burgerzaken	136.681	4.456	3%
	Naturalisatie en optie	0.2 Burgerzaken	10.438	3.230	31%
	Reisdocument en rijbewijzen	0.2 Burgerzaken	187.800	138.938	74%
	Burgerlijke stand	0.2 Burgerzaken	46.372	19.713	43%
	Overige burgerzaken	0.2 Burgerzaken	116.057	2.568	2%
	Verklaring Omtrent Gedrag (COVOG)	0.2 Burgerzaken	6.314	8.475	134%
	Gehandicaptenkaart	0.2 Burgerzaken	3.715	6.011	162%
	Totaal titel 1:		507.377	182.851	36%
Titel  2	Omgevingsvergunning
		8.2 Ruimtelijke ordening	32.922	1.447	4%
		8.3 Wonen en Bouwen	392.272	103.797	26%
	Totaal titel 2:		425.194	105.244	25%
Titel  3	Dienstverlening (vallend onder de Europese dienstenrichtlijn)
	Uitvoering bijzondere wetten	1.2 Openbare orde en veiligheid	5.506	2.564	47%
	Algemene plaatselijke verordening	1.2 Openbare orde en veiligheid	174.229	7.548	4%
	Totaal titel 3:		179.735	10.112	6%
	TOTAAL (titels 1, 2 en 3):		1.075.362	361.092	34%

 

  

Lijkbezorgingsrechten
7.5 Begraafplaatsen	96.944
0.4 Overhead	5.618
Totale kosten		102.562
Opbrengst belastingen	62.940
Overige opbrengsten	0
Totale opbrengsten		62.940
Dekking			61%
Afvalstoffenheffing
7.3 Afval	1.093.223
0.4 Overhead incl. btw en rente	244.954
2.1 Straatreiniging	164.230
6.3 Kwijtschelding	63.019
Totale kosten		1.565.426
7.3 Opbrengst belastingen	1.270.705
7.3 Overige opbrengsten	290.200
Totale opbrengsten		1.560.905
Dekking			100%
Marktgeld
3.1 Economische ontwikkeling	11.958
0.4 Overhead	7.859
Totale kosten		19.817
Opbrengst marktgelden	7.344
Totale opbrengsten		7.344
Dekking			37%
Rioolheffing
7.2 Riolering	656.324
0.4 Overhead incl btw en rente	358.747
2.1 Straatreiniging	126.788
6.3 Kwijtschelding	65.645
Totale kosten		1.207.505
Opbrengst heffingen	1.206.895
Overige opbrengsten	610
Totale opbrengsten		1.207.505
Dekking			100%
Lijkbezorgingsrechten

 

Lokale lastendruk

Het onderstaande overzicht geeft de berekende belastingdruk voor Doesburg 2019. Het gaat hierbij om de onroerende-zaakbelastingen, afvalstoffenheffing en rioolheffing. Deze worden gerekend tot de zogenaamde gemeentelijke woonlasten. De volgende uitgangspunten gelden bij de vergelijking van de belastingdruk van 2019 met die van 2018:

• onderscheid tussen huur en koop bij meerpersoonshuishoudens;
• de waarde van een woning van € 203.000 (gemiddeld 2018: € 190.000 + 7,0%);
• waterverbruik 125 m3 en grote containers met gemiddeld aantal ledigingen van 7 voor restafval en 5 voor GFT.

De belastingdruk voor de bewoners ziet er in 2019 ten opzichte van dan als volgt uit:

Jaar	Meerpersoonshuishouden	OZB	Afval	Riool	Totaal
2019	in een huurhuis		264	273	537
2019	in een koophuis	305	264	273	842
2018	in een huurhuis	-	229	261	490
2018	in een koophuis (met inbegrip van éénmalige korting 2018)	269	229	261	759

De lastendruk voor huishoudens met een huurhuis in 2019 stijgt met gemiddeld 9,6% en voor huishoudens met een koophuis met gemiddeld 10,9% ten opzichte van 2018. Dit heeft te maken met:

• inflatiecorrectie van 2,3%, kostendekkendheid en volume-ontwikkelingen
• wegvallen van de compensatie over de jaren 2017 en 2018 van € 160.000 ter voorkoming van tariefstijging (zie besluit begroting 2017 om 100% kostendekking op de afvalstoffenheffing te realiseren);
• wegvallen van de compensatie over de jaren 2017 en 2018 van € 100.000 ter voorkoming van tariefstijging (zie besluit begroting 2017 om 100% kostendekking op de rioolheffing te realiseren);
• wegvallen korting voor het jaar 2018 van € 200.000 (geldt alleen voor huishoudens met een koophuis, gebruikers van huurwoningen betalen geen OZB).
  
  

Het kwijtscheldingsbeleid

In de belastingverordeningen is geregeld dat kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen alleen verleend kan worden voor de afvalstoffenheffing, het onderhoudsrecht van graven, de rioolheffing en de OZB. Kwijtschelding wordt verleend op basis van de rijksnormen. De kwijtscheldingsnorm is 100% van de bijstandsnorm. In de begroting 2019 is een budget van € 132.000 (exclusief uitvoeringskosten) opgenomen om uitvoering te kunnen geven aan het beleid.