Jaarverslag 2023

Doesburg is een woongemeente die door demografische ontwikkelingen, wensen van de bewoners en klimaatverandering continue met veranderingen te maken heeft. Veranderingen die van invloed zijn op o.a. de woningbouwbehoefte, de openbare ruimte en het voorzieningenniveau.  De komende jaren wordt gewerkt aan aantrekkelijke en evenwichtige woonlocaties en een voorzieningenniveau dat aansluit bij de huidige en toekomstige behoefte van onze (vergrijzende) inwoners. Ouderen, alsook kwetsbare inwoners met lichamelijke, verstandelijke of psychische beperkingen dienen zoveel mogelijk in hun eigen leefomgeving te kunnen blijven wonen en zelfredzaam te zijn. Door het grote ‘gat’ tussen een hoog aantal sociale huurwoningen en dure koopwoningen wordt bij (her)ontwikkeling stevig op het middensegment ingezet. We willen vooral ook woningen realiseren voor starters en jonge gezinnen. 

De komende jaren gaan we ook bepalen hoe wij hier met de openbare ruimte om willen gaan. Een prettige en veilige leefomgeving bevordert een gezonde leefstijl en maakt het mogelijk dat mensen voorzieningen kunnen bereiken en elkaar kunnen ontmoeten. We zorgen dus voor een veilig wegennet en fietsnetwerk, waar niet te hard gereden mag worden, we zorgen ervoor dat iedere wijk een toegankelijke ontmoetingsruimte in de buitenruimte heeft waar bewoners kunnen samenkomen om te ontmoeten, verblijven en te bewegen. Ook een vitale binnenstad en een toekomstbestendig en betaalbaar voorzieningenniveau zijn essentieel voor de leefbaarheid en financiële gezondheid van de stad. Naast een goede parkeercapaciteit voor onze bewoners en bedrijven moet ook voorzien zijn in voldoende (centrale) parkeercapaciteit voor de bezoeker. Zowel per auto, per bus als per fiets. 

Het totale resultaat op dit programma bedraagt € 466.000 positief (inclusief mutatie reserves) ten opzichte van de gewijzigde begroting 2023. Hieronder zijn de afwijkingen per taakveld toegelicht.

Taakveld 0.63 Parkeerbelasting: hogere baten, per saldo € 66.000 voordeel
De hogere bate in 2023 betreft een stijging van het aantal opgelegde naheffingen.

Taakveld 2.1 Verkeer en vervoer:  lagere lasten € 39.000 voordeel
Er is € 79.000 minder uitgegeven aan onderhoud van civiele kunstwerken (bruggen) omdat diverse werkzaamheden nog niet konden worden uitgevoerd vanwege vertraging in de voorliggende werkzaamheden. Het inhuren van deskundigheid voor het opstellen van het wegencategoriseringsplan en actualiseren van de mobiliteitsagenda heeft € 24.000 meer gekost dan begroot.  De overige verschillen bedragen € 16.000 nadelig. 

Taakveld 2.2 Parkeren: hogere lasten € 39.000 nadeel 
De inhuur van deskundigheid voor herijking van het parkeervergunningensysteem kostte € 30.000 meer dan begroot, ook werd er € 10.000 meer uitgegeven aan software en dataoverdracht voor de parkeervoorzieningen. Hier tegenover staan hogere ontvangsten uit parkeerbelastingen in taakveld 0.63.

Taakveld 5.1 Sportbeleid en activering: hogere baten en lasten, per saldo € 65.000 voordeel
In 2023 zijn middelen aangevraagd en toegekend voor het "Gezond en Actief Leven Akkoord". De extra middelen zijn bestemd voor het bevorderen van de gezondheid van inwoners en het verbeteren van de leefomgeving. Hierdoor hebben we extra middelen kunnen inzetten maar was er ook dekking voor bestaande projecten.

Taakveld 5.2 Sportaccommodaties: lagere lasten € 46.000 voordeel
Het locatie onderzoek naar de synergievoordelen van het zwembad in combinatie met een sporthal viel € 30.000 lager uit dan begroot. Per 1 juli 2023 is het sportbeheer overgegaan naar Ataro, dit had een positief effect op de beheerskosten en het contract- en klein onderhoud. 

Taakveld 5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie: hogere lasten € 39.000 nadeel
De overschrijding van de begroting ligt in hogere lasten voor uitbesteed werk in boombeheer en het openbaar groen. 

Taakveld 7.2 Riolering: per saldo  baten en lasten € 118.000 nadeel
In de begroting waren de baten uit de heffing te hoog opgenomen. De lasten zijn € 113.000 hoger door doorbelasting van kosten uit het Watertakenplan.

Taakveld 7.3 Afval: per saldo baten en lasten  € 53.000 nadeel 
In 2023 heeft een correctie plaatsgevonden op teveel doorbelaste kosten voor het recycleplein ad € 122.000, er is € 69.000 meer aan vergoeding ontvangen van de verpakkingsindustrie, dan begroot.

Taakveld 7.4 Milieubeheer: lagere lasten € 648.000 voordeel 
Het voordeel betreft de middelen voor de energietransitie. In de IBB 2023 is besloten de niet bestede middelen bij de jaarafsluiting toe te voegen aan de reserve (zie taakveld 0.10).  Bij de IBB werd uitgegaan van een over te hevelen budget van € 505.000. Het overschot is echter ruim € 140.000 hoger. Voor dit overschot zal een resultaatbestemmingsvoorstel worden gedaan .

Taakveld 8.1 Ruimte en leefomgeving:  per saldo baten en lasten € 33.000 voordeel
De bijdrage aan de Groene Metropool Regio en de K80 (kleine Gemeenten) is in 2023 € 25.000 lager dan begroot. De kosten voor de basisregistratie vielen € 15.000 hoger uit. Aan het project Centrum Beinum werd in 2023 € 16.000 minder uitgegeven dan begroot. 

Taakveld 8.2 Grondexploitatie hogere baten € 274.000 voordeel
Het voordeel betreft de winstneming op grondexploitatie Koppelweg. Een nadere toelichting op de grondexploitatie is te vinden in Paragraaf G Grondbeleid.

Taakveld 8.3 Wonen en bouwen: lagere lasten € 411.000  voordeel
De lagere last in 2023 betreft voor € 355.000 de implementatie van de omgevingswet. In de IBB 2023 is besloten de niet bestede middelen bij de jaarafsluiting toe te voegen aan de reserve (zie taakveld 0.10). De implementatie van de omgevingswet verloopt gefaseerd over de komende jaren.  De kosten voor werkzaamheden van de ODRA voor bouwtoezicht waren € 28.500 hoger dan begroot. Er werd € 42.000 minder aan kapitaallasten doorbelast dan begroot.

Taakveld 0.10 Mutatie reserves, per saldo baten en lasten € 907.000 nadeel
De hogere last betreft o.a. een hogere reservering voor het Nationaal Isolatieprogramma dat vanaf 2024 wordt uitgevoerd, de hiervoor gereserveerde begrote bedragen worden overgeheveld naar 2024. Er werd € 355.000 meer voor de implementatie van de Omgevingswet overgeheveld naar 2024 voor uitvoering in de komende jaren. Ook voor uitvoering van de energietransitie wordt er € 355.000 gereserveerd voor uitvoering in de jaren 2024 en daarna.

De volgende verbonden partijen dragen bij aan de doelstellingen van het programma 1 Evenwichtig en leeftijdsbestendig woon- en vestigingsklimaat.

Veiligheid- en Gezondheidsregio Gelderland Midden

Omgevingsdienst Regio Arnhem (ODRA)

Groene metropool regio Arnhem - Nijmegen

Euregio Rijn-Waal

Circulus-Berkel B.V.

In de paragraaf Verbonden partijen vindt u een overzicht met toelichting van alle verbonden partijen waarmee Doesburg banden is aangegaan ter behartiging van bepaalde publieke belangen.

Met de wijziging van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) van 5 maart 2016 zijn  gemeenten voortaan gehouden om in de programma’s in de begroting en in de het jaarverslag, de maatschappelijke effecten die met de verschillende programma’s worden beoogd of gerealiseerd, toe te lichten aan de hand van beleidsindicatoren. Deze indicatoren dragen bij om de begroting en jaarverslagen beleidsmatiger te maken, zodat raadsleden op de belangrijke momenten in een beleidscyclus zich een beeld kunnen vormen over behaalde beleidsresultaten en te behalen beleidsresultaten. Hieronder vindt u de beleidsindicatoren behorende bij dit programma.

Indicator en beschrijving	Periode
Verwijzingen Halt	2023	3,2
Het aantal verwijzingen naar Halt, per 1.000 jongeren.
Winkeldiefstallen	2023	0,9
Het aantal winkeldiefstallen per 1.000 inwoners
Geweldsmisdrijven	2023	3,2
Het aantal geweldsmisdrijven, per 1.000 inwoners. Voorbeelden van geweldsmisdrijven zijn seksuele misdrijven, levensdelicten zoals moord en doodslag en dood en lichamelijk letsel door schuld (bedreiging, mishandeling, etc.).
Diefstallen uit woning	2023	0,9
Het aantal diefstallen uit woningen, per 1.000 inwoners
Vernielingen en beschadigingen (in de openbare ruimte)	2023	4,1
Het aantal vernielingen en beschadigingen, per 1.000 inwoners
Omvang huishoudelijk restafval	2022	66
Niet gescheiden ingezameld huishoudelijk afval per bewoner per jaar (kg)
Hernieuwbare elektriciteit	2021	7,7
Hernieuwbare elektriciteit is elektriciteit die is opgewerkt uit wind, waterkracht, zon of biomassa in percentage.
Gemiddelde WOZ-waarde	2023	287
De gemiddelde WOZ waarde van woningen x €1.000
Nieuw gebouwde woningen		9,2
Het aantal nieuwbouw woningen, per 1.000 woningen
Demografische druk	2023	82
De som van het aantal personen van 0 tot 15 jaar en 65 jaar of ouder in verhouding tot de personen van 15 tot 65 jaar (percentage)
Gemeentelijke woonlasten eenpersoonshuishouden	2024	889
Het gemiddelde totaal bedrag in euro's per jaar dat een eenpersoonshuishouden betaalt aan woonlasten.
Gemeentelijke woonlasten meerpersoonshuishouden	2024	1060
Het gemiddelde totaal bedrag in euro's per jaar dat een meerpersoonshuishouden betaalt aan woonlasten.

Eén van de drie pijlers van de Toekomstvisie Doesburg is een meer verbindende en versterkende sociale aanpak gericht op het verbeteren van de positie, draagkracht en vitaliteit van Doesburgse inwoners. Dat is dan ook als leidraad genomen voor de komende jaren. Een nieuwe koers in het sociaal domein moet leiden tot meer sociale cohesie in de wijken en dus meer betrokkenheid van de inwoners bij elkaar, meer participatie van inwoners met meer inclusie, minder eenzaamheid, tijdige aanpak van (het ontstaan van) armoede- en schuldenproblematiek en een afname van het gebruik van zorgvoorzieningen. De belangrijkste speerpunten voor de komende collegeperiode zijn:

• Het versterken van de sociale basis van Doesburg, o.a. door te zorgen voor voldoende ontmoetingsmogelijkheden in de wijken, zowel binnen als buiten. Voor het slagen van de transformatie in het sociaal domein zullen we de focus meer gaan leggen op het collectieve en het zelforganiserende vermogen van onze inwoners, naast de individuele zorg en ondersteuning voor de mensen die dat echt nodig hebben. We willen dat buurtgericht gaan doen omdat dat de beste schaal is voor het versterken van de onderlinge relaties. Het vrijwilligerswerk kan hieraan ondersteunend zijn. Op deze manier kan eenzaamheid worden tegengegaan.
• Blijven inzetten op preventie en vroegsignalering, zodat problemen voorkomen of op tijd gesignaleerd worden. Vaak beginnen problemen in de jeugd en worden ze van generatie op generatie overgedragen. Een kansrijke start in de eerste levensfase van een kind, goed onderwijs en een helpende hand bij beginnende problematiek (zoals verlies van inkomen of werk, opvoedingsvraagstukken, huisvestingsproblematiek) kan erger voorkomen en tegelijk inzet van kostbare voorzieningen uit Participatiewet, WMO en Jeugdwet verminderen. Een goede samenwerking tussen de verschillende organisaties die actief zijn in Doesburg en het zelforganiserende vermogen is daarbij cruciaal. 
• Zorgen voor bestaanszekerheid. Bestaanszekerheid is een basisbehoefte en daarom het fundament van de samenleving. Pas als er perspectief is op het gebied van basale levensbehoeften, komen mensen uit de overlevingsmodus en kan er gestart worden met de opbouw en het benutten van kansen. Wij willen armoede bestrijden en doen dit bij voorkeur door mensen (met een bijstandsuitkering) aan het werk te helpen. Door de huidige krapte op de arbeidsmarkt zien wij (nieuwe) kansen voor inwoners die nog niet werkfit zijn. Deze groep kan, voor zover mogelijk, gestimuleerd worden vrijwilligerswerk te doen en/of al dan niet met extra begeleiding naar regulier werk of dagbesteding toegeleid worden. Ook het aanpakken van multiproblematiek in gezinnen door het bieden van maatwerk is hierbij belangrijk.
• Uitgaan van positieve gezondheid, waarbij niet de ziekte of de beperkingen van iemand centraal staan, maar de behoefte en de mogelijkheden van mensen uitgangspunt zijn. Positieve gezondheid verbindt het sociale domein met het fysieke domein door veel aandacht te schenken aan de woonomgeving, openbare ruimte, groen in de wijk, wandelroutes, sport- en speelmogelijkheden, toevallige ontmoetingen, (wijk)activiteiten, leefstijl, mobiliteit, technologie.

Het totale resultaat op dit programma bedraagt € 1,1 miljoen positief (inclusief mutaties reserves) t.o.v. de gewijzigde begroting 2023. Onderstaand zijn de afwijkingen op de taakvelden toegelicht.

Taakveld 6.1 : Samenkracht en burgerparticipatie: hogere baten en lagere lasten, per saldo € 470.000 voordeel.
De kosten voor de huisvesting van vluchtelingen uit Oekraïne zijn ca. € 340.000 lager dan geraamd bij de IBB 2023.  In de IBB was rekening gehouden met extra lasten voor de herhuisvesting. De herhuisvesting wordt in 2024 gerealiseerd. De vergoeding voor de opvang is € 50.000 hoger door een nabetaling over 2022. De overige verschillen bedragen per saldo € 80.000. Hieronder vallen o.a. de WMO uitvoeringskosten en kosten voor algemene voorzieningen. 

Taakveld 6.2:  Wijkteams; lagere lasten € 78.000 voordeel.
Het overschot betreft het budget voor de sociale vraagbaak. In 2023 is gestart met het project de omgekeerde toets. De trainingen en begeleiding zullen vooral in 2024 plaatsvinden.

Taakveld 6.3: Inkomensregeling: hogere baten en lagere lasten, per saldo € 454.000 voordeel.
De lasten voor de energietoeslag zijn € 265.000 lager dan geraamd. Naast de uitkering die wij in 2023 ontvangen hebben hadden we uit het resultaat van de jaarrekening 2022 € 305.000 gereserveerd . Dit budget was ruim voldoende voor de doelgroep. Omdat er ook nog aanvragen in 2024 binnenkomen moet een deel van het budget (€ 50.000) gereserveerd worden via de resultaatbestemming. Ook is in 2023 een afrekening ontvangen over 2021 voor de kwijtschelding van gedupeerden van de kinderopvangtoeslag van € 114.000. Daarnaast zijn de bijstandslasten € 77.000 lager. 

Taakveld 6.4: WSW en beschut werk:  lagere lasten € 83.000 voordeel.
De lagere last in 2023 betreft een lagere bijdrage aan Modulaire Gemeenschappelijke Regeling Sociaal Domein Centraal-Gelderland (MGR) door een lager aantal SW-ers.

Taakveld 6.5: Arbeidsparticipatie:  lagere lasten € 100.000 voordeel.
In 2023 hebben we een afrekening ontvangen van een ESF subsidie. Dit levert een voordeel op van € 186.000. De overige kosten zijn € 86.000 hoger, het gaat hierbij o.a. om de kosten voor het jongerenwerk en het jongerencentrum.

Taakveld 6:71: Maatwerkdienstverlening 18+: lagere lasten € 425.000 voordeel.

Zoals in de IBB 2023 gemeld hebben wij in middelen ontvangen voor de transformatie van Beschermd Wonen (BW) naar Beschermd Thuis (BT). Het niet bestede bedrag (€ 382.000) is gestort in de bestemmingsreserve (zie ook taakveld 0.10).  Ook zijn de lasten voor huishoudelijke verzorging in 2023 € 46.000 minder hoog dan geraamd bij de IBB. Bij de IBB waren de lasten nog met € 260.000 verhoogd.

Taakveld 6.72: Geëscaleerde zorg 18-: hogere lasten € 165.000 nadeel.
De kosten voor de jeugdzorg zijn nog wat hoger dan de bijgestelde begroting bij de IBB 2023 (€ 635.000 nadeel). In 2023 komt daarmee het tekort uit op € 800.000.  Naast een grotere vraag naar jeugdzorg was er ook een stijging bij de duurdere jeugdzorg (verblijf en specialistische begeleiding).

Taakveld 0.10: Mutatie reserves: hogere lasten €361.000 nadeel.
Conform besluitvorming bij de IBB 2023 worden de niet bestede middelen (€ 382.000) voor beschermd wonen gereserveerd voor besteding in 2024. Verder is de storting in de reserve BUIG € 21.000 lager dan begroot in verband met het bereiken van de maximale hoogte van de reserve.

De volgende verbonden partijen dragen bij aan de doelstellingen van het programma 2 Verbindende en versterkende sociale aanpak:

Veiligheid- en Gezondheidsregio Gelderland Midden (VGGM) voor het onderdeel zorg

Bedrijfsvoeringsorganisatie Doelgroepenvervoer Regio Arnhem-Nijmegen (DRAN)

Modulaire Gemeenschappelijke Regeling Sociaal Domein Centraal-Gelderland (MGR)

In de paragraaf Verbonden partijen vindt u een overzicht met toelichting van alle verbonden partijen waarmee Doesburg banden is aangegaan ter behartiging van bepaalde publieke belangen.

Met de wijziging van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) van 5 maart 2016 zijn  gemeenten voortaan gehouden om in de programma’s in de begroting en in de het jaarverslag, de maatschappelijke effecten die met de verschillende programma’s worden beoogd of gerealiseerd, toe te lichten aan de hand van beleidsindicatoren. Deze indicatoren dragen bij om de begroting en jaarverslagen beleidsmatiger te maken, zodat raadsleden op de belangrijke momenten in een beleidscyclus zich een beeld kunnen vormen over behaalde beleidsresultaten en te behalen beleidsresultaten. Hieronder vindt u de beleidsindicatoren behorende bij dit programma.

Indicator en beschrijving	Periode
Niet-sporters	2022	59
Het percentage inwoners dat niet sport ten opzichte van het totaal aantal inwoners van 19 jaar en ouder.
Absoluut verzuim	2022	6,1
Het aantal leerplichtigen dat niet staat ingeschreven op een school, per 1.000 leerlingen, leeftijd 5-18 jaar.
Relatief verzuim	2022	33
Het aantal leerplichtigen dat wel staat ingeschreven op een school, maar ongeoorloofd afwezig is, per 1.000 inwoners, leeftijd 5-18 jaar.
Vroegtijdig schoolverlaters zonder startkwalificatie (vsv-ers)	2023	2,5
Het percentage van het totaal aantal leerlingen (12 - 23 jaar) dat voortijdig, dat wil zeggen zonder startkwalificatie, het onderwijs verlaat.
Banen	2022	573,8
Het aantal banen, per 1.000 inwoners in de leeftijd van 15-64 jaar.
Jongeren met een delict voor de rechter	2019	1
Het percentage jongeren (12-21 jaar) dat met een delict voor de rechter is verschenen.
Kinderen in uitkeringsgezin	2022	5
Het percentage kinderen tot 18 jaar dat in een gezin leeft dat van een bijstandsuitkering moet rondkomen.
Netto arbeidsparticipatie	2023	67,4
Het percentage van de werkzame beroepsbevolking ten opzichte van de  beroepsbevolking.
Werkloze jongeren	2022	2
Het percentage werkeloze jongeren (16-22 jaar).
Personen met een bijstandsuitkering	2023	339,7
Het aantal personen met een bijstandsuitkering, per 10.000 inwoners in de leeftijd 18 jaar en ouder.
Personen met lopende re-integratievoorzieningen	2023	509,7
Het aantal re-integratievoorzieningen, per 10.000 inwoners in de leeftijd van 15-64 jaar.
Jongeren (tot 18 jaar) met jeugdhulp	2023	17,1
Het percentage jongeren tot 18 jaar met jeugdhulp ten opzicht van alle jongeren tot 18 jaar.
Jongeren (t/m 18 jaar) met jeugdbescherming	2023	1,9
Het percentage jongeren tot 18 jaar met een jeugdbeschermingsmaatregel ten opzichte van alle jongeren tot 18 jaar.
Jongeren (tot 23 jaar) met jeugdreclassering		Geen data
Het percentage jongeren (12-22 jaar) met een jeugdreclasseringsmaatregel ten opzichte van alle jongeren (12-22 jaar).
Cliënten met een maatwerkarrangement WMO	2023	710
Een maatwerkarrangement is een vorm van specialistische ondersteuning binnen het kader van de Wmo. Voor de Wmo gegevens geldt dat het referentiegemiddelde gebaseerd is op 180 deelnemende gemeenten (per 10.000 inwoners).

Kwaliteitstoerisme en toegankelijke natuurrecreatie zijn samen één van de drie pijlers waarop we de komende jaren volop inzetten. Toerisme en recreatie willen we op een kwalitatieve manier verder ontwikkelen, in balans met de leefomgeving, economie, cultuur en natuur. Dit doen we door middel van het opstellen van een toeristische visie met uitvoeringsprogramma en een economische visie met uitvoeringsplan. De binnenstad moet een evenwichtig aanbod van voorzieningen hebben om bruisend en levendig te kunnen zijn en blijven. We willen daarom leegstand zoveel mogelijk voorkomen door een goede bezetting van winkelpanden in stand te houden.

Taakveld 3.1 Economische ontwikkeling: lagere lasten € 38.000 voordeel
De uitvoering van de economische visie, inclusief het vergaren van data dient nog plaats te vinden.  Er zal verzocht worden om het restant van het budget ad € 37.780 middels een bestemmingsreserve over te hevelen naar 2024.

Taakveld 3.4 Economische promotie: baten en lasten € 182.000 voordeel
Door een grote toename van het aantal overnachtingen is er € 65.000 meer aan toeristenbelasting ontvangen dan begroot. Van het budget Toeristische subsidies en stimuleringsbijdragen is € 125.000 niet besteed in 2023.  De kosten voor evenementen vielen € 9.000 hoger uit dan begroot, voornamelijk door energielasten die niet zijn doorbelast.

Taakveld 0.10 Mutatie Reserves, per saldo baten en lasten € 125.000 nadeel
Voor het uitvoeren van de toeristische visie zou volgens begroting 2023 € 100.000 worden onttrokken aan de reserves. Nu de uitvoering van de toeristische visie nog niet heeft plaats gevonden is er ook geen onttrekking aan de reserves geweest. Er is € 25.000 extra gereserveerd voor onderzoek basisvoorzieningenniveau.

De volgende verbonden partijen dragen bij aan de doelstellingen van het programma Kwaliteitstoerisme en toerisme en toegankelijke natuurrecreatie:

Streekarchivariaat de Liemers en Doesburg

In de paragraaf Verbonden partijen vindt u een overzicht met toelichting van alle verbonden partijen waarmee Doesburg banden is aangegaan ter behartiging van bepaalde publieke belangen.

Met de wijziging van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) van 5 maart 2016 zijn gemeenten voortaan gehouden om in de programma’s in de begroting en in de het jaarverslag, de maatschappelijke effecten die met de verschillende programma’s worden beoogd of gerealiseerd, toe te lichten aan de hand van beleidsindicatoren. Deze indicatoren dragen bij om de begroting en jaarverslagen beleidsmatiger te maken, zodat raadsleden op de belangrijke momenten in een beleidscyclus zich een beeld kunnen vormen over behaalde beleidsresultaten en te behalen beleidsresultaten. Hieronder vindt u de beleidsindicatoren behorende bij dit programma.

Indicator en beschrijving	Periode
Functiemenging	2022	41,8
De functiemenging index (FMI) weerspiegelt de verhouding in percentages tussen banen en woningen, en varieert tussen 0 (alleen wonen) en 100 (alleen werken). Bij een waarde van 50 zijn er evenveel woningen als banen.
Vestiging (van bedrijven)	2022	148,3
Het aantal vestigingen van bedrijven, per 1.000 inwoners in de leeftijd van 15-64 jaar.

Vanuit de bedrijfsvoering van de gemeente Doesburg zijn we voortdurend bezig om samen met de collega’s resultaten te boeken voor de stad, zijn inwoners, bedrijven en instellingen. Met de focus op de onderwerpen uit de Toekomstvisie, de steeds toenemende hoeveelheid taken en rollen en de complexiteit ervan in combinatie met een steeds krapper wordende arbeidsmarkt willen we een sterke, gerichte samenwerking met collega’s in de regio realiseren. We willen ons verbinden aan een partner waar we vanuit vertrouwen mee samenwerken en elkaar versterken. Om dit waar te kunnen maken, werkt Bedrijfsvoering aan drie hoofdthema’s in de komende periode: 

• het versterken van de ambtelijke organisatie;
• aantrekkelijk werkgeverschap; 
• beheer en processen op orde. 

Het saldo van de afwijkingen t.o.v. de gewijzigde begroting 2023 van de baten en lasten op dit programma zijn inclusief mutaties reserves ongeveer gelijk aan elkaar. Onderstaand zijn de afwijkingen op de taakvelden toegelicht.

Taakveld 0.1 Bestuur:  lagere lasten € 52.000 voordeel.
In de begroting was rekening gehouden met een lasten voor de pensioenverzekering. Het saldo van de voorziening was echter toereikend.

Taakveld 0.4 overhead:  Per saldo € 66.000 voordeel.
Het voordeel in 2023 betreft de volgende onderdelen: 
* Personeelskosten € 12.000 nadeel. 
* ICT kosten € 22.000 voordeel
* Huisvesting € 28.000 nadeel
* Tractie  € 25.000 voordeel
* algemene voorzieningen € 43.000 voordeel
* overige afwijkingen € 15.000 voordeel

Taakveld 0.5 treasury: Per saldo € 23.000 nadeel.
In het 4e kwartaal was het saldo van de liquide middelen lager waardoor de rente opbrengst ook wat lager is uitgekomen. 

 Taakveld 0.10 Mutatie reserves:  hogere lasten €95.000 nadeel.
Conform besluitvorming bij de IBB 2023 worden de niet bestede middelen voor het opgave gericht werken en de versaassing gereserveerd voor besteding in 2024.

De volgende verbonden partijen dragen bij aan de doelstellingen van het programma 4 Bestuur en organisatie:

BNG Bank

Alliander N.V.

Vitens

In de paragraaf Verbonden partijen vindt u een overzicht met toelichting van alle verbonden partijen waarmee Doesburg banden is aangegaan ter behartiging van bepaalde publieke belangen.

In de paragraaf Verbonden partijen vindt u een totaallijst met partijen waarmee Doesburg banden is aangegaan ter behartiging van bepaalde publieke belangen. De verbonden partijen die bijdragen aan de doelstellingen van het programma 4 Bestuur en organisatie worden hieronder toegelicht.

Met de wijziging van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) van 5 maart 2016 zijn gemeenten voortaan gehouden om in de programma’s in de begroting en in de het jaarverslag, de maatschappelijke effecten die met de verschillende programma’s worden beoogd of gerealiseerd, toe te lichten aan de hand van beleidsindicatoren. Deze indicatoren dragen bij om de begroting en jaarverslagen beleidsmatiger te maken, zodat raadsleden op de belangrijke momenten in een beleidscyclus zich een beeld kunnen vormen over behaalde beleidsresultaten en te behalen beleidsresultaten. Hieronder vindt u de beleidsindicatoren behorende bi dit programma.

Indicator en beschrijving	Periode
Formatie	2023	9,14
Fte per 1.000 inwoners
Bezetting	2023	8,01
Fte per 1.000 inwoners
Apparaatkosten	2023	€ 1.185
Kosten per inwoner
Externe inhuur	2023	23,56%
Kosten als % van de totale loonsom + totale kosten externe inhuur
Overhead	2023	16,00%
% van de totale lasten

Het totale saldo van de algemene dekkingsmiddelen bedraagt € 80.000 (voordeel).

Het voordelige saldo is vooral ontstaan door de afwikkeling van  verplichtingen uit voorgaande jaren waaronder de vennootschapsbelasting (VPB). De uiteindelijk te betalen VPB was lager dan de opgenomen verplichting. 

Inleiding
In deze paragraaf geven wij inzicht in de tarieven en de inkomsten met betrekking tot de lokale heffingen. De lokale heffingen vormen een belangrijke inkomstenbron voor de gemeente. De inkomsten worden voor het merendeel opgebracht door inwoners en voor een kleiner deel door bedrijven. De heffing vindt plaats op basis van verordeningen die door de gemeenteraad zijn vastgesteld. 

De lokale heffingen bestaan uit het totaal van belastingen, rechten en (bestemmings-)heffingen. 

• Belastingen: de inkomsten uit belastingen zijn niet gelabeld en kunnen daarom voor alle gemeentelijke taken en/of voorzieningen worden ingezet. Voorbeelden zijn de onroerendezaakbelasting (OZB) en toeristenbelasting 
• (Bestemmings-)heffingen: worden geheven voor specifieke taken of voorzieningen met een duidelijk algemeen belang. De inkomsten kunnen uitsluitend besteed worden aan die specifieke taak of voorziening waarvoor de heffing is opgelegd. Voorbeelden zijn de afvalstoffen- en rioolheffing. Voor deze heffingen geldt dat de gemeente niet meer in rekening mag brengen dan de kosten die zij voor de betreffende taak of voorziening maakt.
• Rechten: worden geheven voor diensten die geleverd worden aan een individuele aanvrager. Rechten worden ook wel leges of retributies genoemd. Voorbeelden zijn het aanvragen van een rijbewijs, het aanvragen van een omgevingsvergunning en de lijkbezorging. Bij het heffen van rechten gelden beperkingen: er mag geen winst gemaakt worden op de diensten en voor een aantal diensten heeft de rijksoverheid een maximumtarief bepaald. 

In de paragraaf lichten we de volgende onderdelen toe: 

1. Het beleid.
2. De inkomsten uit lokale heffingen en de kostendekking.
3. Kwijtschelding.
4. De lokale lastendruk.

Het beleid

De gemeenteraad bepaalt via verordeningen welke gemeentelijke lokale lasten inwoners betalen alsook de hoogte van de tarieven.  De verordeningen voor het jaar 2023 zijn in december 2022 door de raad vastgesteld. De tarieven voor de lokale heffingen zijn in 2023 gemiddeld met 5,95% verhoogd ten opzichte van 2022.

Bij de afvalstoffenheffing en rioolheffing is het uitgangspunt 100% kostendekkenheid. Eventuele voor- en nadelen worden via de egalisatievoorziening vereffend.  

Voor 2023 gelden de volgende tarieven:

	2023 vastgesteld	2022 vastgesteld
Onroerendezaakbelasting eigenaren woning	0,1192%	0,1321%
Onroerendezaakbelasting eigenaren niet-woning	0,2210%	0,2210%
Onroerendezaakbelasting gebruiker	0,1613%	0,1605%
Afvalstoffenheffing per perceel	€ 239,45	€ 226,00
Afvalstoffenheffing per aanbieding	diftar	diftar
Rioolheffing per m3	€ 2,45	€ 2,31

 

Overzicht lokale heffingen en geraamde inkomsten

De lokale heffingen bestaan uit belastingen en rechten. De belastingen dienen ter dekking van de algemene uitgaven van de gemeente en zijn in principe vrij besteedbaar. De rechten dienen ter dekking van de kosten die de gemeente maakt voor individuele dienstverlening aan de burger en zijn dus niet vrij besteedbaar.
In onderstaand overzicht zijn de gerealiseerde cijfers voor 2023 opgenomen. Ter vergelijking zijn ook de cijfers vermeld uit de jaarrekening 2022 en de begroting 2023 (na wijziging).

Omschrijving	Begroting	Realisatie
Leges (excl. leges omgevingsvergunning)	179.824	188.969
Parkeerheffingen	629.226	697.274
Lig-, haven- en kadegelden	61.309	73.116
Marktgeld	6.557	4.614
Afvalstoffenheffing	1.623.704	1.612.598
Rioolheffing	1.301.883	1.084.850
Lijkbezorgingsrechten	67.247	73.626
Leges omgevingsvergunning	215.079	250.974
Onroerendezaakbelastingen	2.333.591	2.332.676
Hondenbelasting	57.348	52.050
Precariobelasting	24.862	25.924
Toeristenbelasting	318.006	383.578
Roerende-zaakbelastingen	1.928	2.911
Reclamebelasting	53.739	50.535
TOTAAL	6.874.303	6.833.694

Belastingen 
De gemeente kan alleen een belasting heffen als de wet daar de bevoegdheid toe geeft. De opbrengsten van de algemene belastingen komen ten goede aan de algemene middelen van de gemeente. Dit betekent dat de opbrengsten vrij te besteden zijn. Het gaat om de onroerende zaakbelastingen, toeristenbelasting, hondenbelasting, parkeerbelasting en reclamebelasting. 
 
Onroerende zaakbelasting
Onroerende zaakbelastingen (OZB) zijn de belastingen op de waarde van een woning of bedrijf. Voor woningen mag alleen een eigenarenbelasting in rekening worden gebracht. Op basis van de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) wordt ieder jaar van elk object de waarde vastgesteld. Deze waarde vormt de grondslag voor de berekening van de OZB aanslagen. Ontwikkelingen in de waarde als gevolg van de jaarlijkse herwaardering worden gecompenseerd via het tarief.  Stijgt de waarde dan moeten de tarieven neerwaarts worden bijgesteld om de opbrengst niet meer te laten stijgen dan de inflatiecorrectie.  De opbrengst zijn conform de verwachting bij de IBB. Deze was positief bijgesteld als gevolg van de waarde ontwikkeling en de niet begrote areaal ontwikkeling.

Parkeerbelasting
Parkeerbelastingen worden geheven voor:
a.   een verleende vergunning voor het parkeren van een motorvoertuig op de in die vergunning aangegeven plaats en wijze;
b.    een belasting ter zake van een van gemeentewege verleende dagkaart voor het parkeren van een motorvoertuig op de in die dagkaart aangegeven plaats en wijze.
De opbrengst is met name hoger door de inkomsten uit naheffingsaanslagen.
 
Toeristenbelasting
De toeristenbelasting wordt geheven voor het tegen vergoeding houden van verblijf met overnachting binnen de gemeente. De opbrengst is ruim hoger dan de begroting. Met name het aantal overnachtingen op campings is hoger.
 
Precariobelasting
Precariobelasting wordt geheven voor het in gebruik nemen van gemeentegrond, zoals bv. terrassen, voorwerpen voor reclamedoeleinden en bouwsteigers. De opbrengst is in lijn met de begroting.
 
Hondenbelasting
De hondenbelasting is een directe belasting die wordt geheven voor het houden van een hond binnen de gemeente. De belasting wordt geheven naar het aantal honden dat wordt gehouden. De opbrengst is iets lager uitgekomen dan de raming. Het aantal honden in de gemeente is licht gedaald.
 
Reclamebelasting
Reclamebelasting wordt geheven voor openbare aankondigingen zichtbaar vanaf de openbare weg. De opbrengsten zijn uitbetaald aan de Stichting Centrum Belang Doesburg.

De inkomsten uit bestemmingsheffingen kunnen uitsluitend besteed worden aan die specifieke taak of voorziening waarvoor de heffing is opgelegd. De gemeente mag bij de begroting niet meer in rekening brengen dan de kosten die zij voor de betreffende taak of voorziening maakt. Mee- of tegenvallers worden verrekend met de egalisatievoorziening.

Rioolheffing
In 2023 is het Watertakenplan Olburgen (WTPO) 2023-2027 vastgesteld. Hierin is aangegeven hoe de gemeente invulling geeft aan de wettelijke zorgtaken op het gebied van riolering, water en klimaatadaptatie (DPRA). Een belangrijk uitgangspunt van het nieuwe plan is het op lange termijn betaalbaar houden van de rioolheffing voor de inwoners. In onderstaand overzicht is de kostendekking voor riolering weergegeven.
Taakveld	Begroting	Realisatie
Lasten
7.2 Riolering	829.259	905.024
0.4 Overhead incl btw en rente	278.378	303.060
2.1 Straatreiniging	153.804	112.000
6.3 Kwijtschelding	67.115	67.500
Totaal lasten	1.328.556	1.387.584
Baten
7.2 Opbrengst heffingen	1.301.883	1.084.850
7.2 egalisatievoorziening	111.304	302.734
Totaal baten	1.413.187	1.387.584
Dekkingspercentage	106%	100%
In 2023 zijn de opbrengsten achtergebleven bij de begrote opbrengsten. De rioolheffing wordt berekend op basis van het waterverbruik. Daardoor kan het behoorlijk schommelen. Dit wordt gecompenseerd door een onttrekking aan de egalisatievoorziening. In het raadvoorstel voor de vaststelling van het nieuwe watertakenplan is al aangegeven dat het te overwegen is om de heffingsmethodiek in de nabije toekomst mogelijk te herzien.
Afvalstoffenheffing
De kosten van de afvalinzameling worden gedekt door de opbrengsten uit de afvalstoffenheffing. Dit gebeurt op basis van 100 % kostendekkendheid. Daarnaast worden de opbrengsten uit de mileustraat door medegebruik buurgemeenten ook meegenomen in de dekking. In onderstaand overzicht is de kostendekking voor afval weergegeven.
Taakveld	Begroting	Realisatie
Lasten
7.3 Afval	1.234.232	1.299.162
0.4 Overhead incl btw en rente	425.426	342.530
2.1 Straatreiniging	153.804	155.197
6.3 Kwijtschelding	67.115	90.000
Totaal lasten	1.880.577	1.886.889
Baten
7.3 Opbrengst belastingen	1.623.704	1.612.598
7.3 Overige opbrengsten	251.302	207.388
7.3 egalisatievoorziening	0	66.902
Totaal baten	1.875.006	1.886.888
Dekkingspercentage	100%	100%
Bij de IBB2023 is de besloten voor- en nadelen te egaliseren via de egalisatie voorzieningen. De reserve afval is daarbij omgezet naar een voorziening. De onttrekking in 2023 komt met name door hogere verwerkingskosten en lagere overige opbrengsten. De overige opbrengsten afval betreffen de vergoeding ontvangen van Nedvang voor de gescheiden inzameling en de vergoeding van Rheden voor de milieustraat. In 2023 is de opbrengst van Rheden herberekend over voorgaande jaren waardoor de opbrengst negatief is bijgesteld.

Rechten

Rechten worden geheven als de gemeente een specifieke dienst verleent. Bij het heffen van rechten geldt dat er geen winst gemaakt mag worden op de diensten. De belangrijkste rechten zijn de leges die geheven worden op basis van de legesverordening.  Ook de marktgelden en de lijkbezorgingsrechten horen bij dit onderdeel.

Bij de IBB 2023 zijn de inkomsten voor leges leefomgeving en omgevingsvergunning verlaagd naar € 215.079. In het vierde kwartaal zijn echter nog enkele grotere vergunningsaanvragen in behandeling genomen. De inkomsten daarvan worden in 2024 verantwoord. De inkomsten uit de leges dienstverlening zijn bij de IBB 2023 verhoogd. 

Overzicht leges (inkomsten en kostendekking)
	Begroting 2023	realisatie 2023
Leges algemene dienstverlening (hoofdstuk 1)	€ 140.650	€ 147.587
Leges leefomgeving en omgevingsvergunning (hoofdstuk 2)	€ 215.079	€ 250.974
Leges dienstverlening (hoofdstuk 3 vallend onder de Europese dienstenrichtlijn)	€ 39.174	€ 41.382
Totaal	€ 394.903	€ 439.943
Overzicht kostendekking
	Begroting 2023	realisatie 2023
Leges algemene dienstverlening (hoofdstuk 1)
Lasten	€ 498.920	€ 519.514
Opbrengst leges	€ 140.650	€ 147.587
Dekkingspercentage	28%	28%
Leges leefomgeving en omgevingsvergunning (hoofdstuk 2)
Lasten	€ 537.623	€ 575.088
Opbrengst leges	€ 215.079	€ 250.974
Dekkingspercentage	40%	44%
Leges dienstverlening (vallend onder de Europese dienstenrichtlijn) (hoofdstuk 3)
Lasten	€ 197.655	€ 226.780
Opbrengst leges	€ 39.174	€ 41.382
Dekkingspercentage	11%	18%
Kosten leges totaal	€ 1.234.198	€ 1.321.382
Opbrengsten leges totaal	€ 516.170	€ 439.942
Dekkingspercentage legesverordening	42%	33%
Lijkbezorgingsrechten
Taakveld	Begroting	Realisatie
Lasten
7.5 Begraafplaatsen	136.908	127.572
0.4 Overhead	5.932	5.932
Totaal lasten	142.840	133.504
Baten
Opbrengsten belastingen	67.247	73.626
Dekkingspercentage	47%	55%
Marktgeld
Taakveld	Begroting	Realisatie
Lasten
3.1 Economische ontwikkeling	3054	4.194
0.4 Overhead	9047	9.047
Totaal lasten	12.101	13.241
Baten
Opbrengst marktgelden	6.557	4.614
Totaal	54%	35%

De lokale lastendruk vergeleken
Op de website van de provincie Gelderland zijn de gegevens te vinden van de belastingdruk per inwoner per Gelderse gemeente. Om een indruk te geven van de lokale belastingdruk van de gemeente Doesburg in regionaal verband wordt het onderstaande overzicht opgenomen:

Gemeente	Belastingdruk per inwoner 2022	Belastingdruk per inwoner 2023
Rheden	419	448
Westervoort	436	452
Montferland	429	454
Doesburg	447	473
Zevenaar	477	489
Duiven	465	469
Doetinchem	479	492
Bronckhorst	452	461
Gemiddelde Gelderland	463	494

Kwijtschelding

Het kwijtscheldingsbeleid van de gemeente is van toepassing op de afvalstoffenheffing, de rioolheffing (gebruikersdeel) en de lijkbezorgingsrechten. Het kwijtscheldingsbeleid wordt uitgevoerd op basis van de Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990. De uitvoeringsregeling kent een drietal toetsen, die het mogelijk maken om de financiële situatie van de belastingplichtige te beoordelen: de inkomenstoets, de vermogenstoets en de schuldentoets. De gemeente Doesburg heeft in de Verordening kwijtscheldingen gemeentelijke belasting 2023 haar keuzes vastgelegd.  

In de jaarrekening 2023 zijn de kosten voor kwijtschelding opgenomen onder Programma 2. Voor 2023 was een bedrag van € 134.310 begroot. Er is een bedrag van € 160.906 aan kosten gemaakt voor kwijtschelding.  

Weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen de weerstandscapaciteit en de risico’s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen. Daarbij worden de risico's meegenomen die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. Het weerstandsvermogen is - tenzij anders vermeld in deze paragraaf - gebaseerd op de situatie eind 2023. Het weerstandsvermogen is toereikend wanneer er voldoende mogelijkheden zijn om financiële tegenvallers op te kunnen vangen. Hiervan is dus sprake als het saldo tussen de weerstandscapaciteit en de risico’s positief is.

Inventarisatie van de weerstandscapaciteit
De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en de mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten - die onverwachts en substantieel zijn - te kunnen afdekken. De weerstandscapaciteit van de gemeente Doesburg is: 

Onderdeel	Bedrag
Algemene reserve	5.754.158
Onvoorzien	55.000
Totale weerstandcapaciteit	5.809.158

Algemene reserve
De algemene reserve bedraagt per 31-12-2023 € 5.754.158. Per ultimo 2023 waren er geen onttrekkingen meer geraamd ten laste van de algemene reserve.

Onvoorzien
Voor de post onvoorzien is een bedrag van €15.000 opgenomen in de begroting. Daarnaast is er nog een vrij budget van € 10.000 per pijler opgenomen. Daarmee komt het totaal op € 55.000.

Onbenutte belastingcapaciteit
De onbenutte belastingcapaciteit wordt niet meer meegenomen in de berekening van de weerstandcapaciteit. Door het besluitvormingsproces rondom de tarieven is het niet geschikt om incidentele tegenvallers op te vangen.

Inventarisatie van de risico’s

Een risico is een kans op het optreden van een gebeurtenis met een nadelig financieel gevolg. De risico’s die relevant zijn voor het weerstandsvermogen zijn die risico’s die niet op een andere manier zijn ondervangen (bijvoorbeeld via verzekeringen of via gevormde voorzieningen). Doen deze risico’s zich voor dan moeten de nadelige financiële effecten hiervan ondervangen worden via het weerstandsvermogen.

Risico wordt vaak als volgt gedefinieerd: Risico = Kans x Gevolg

Een risico is groter wanneer de kans van optreden en de gevolgen van optreden groter zijn. Een groot gevolg gecombineerd met een minimale kans wordt in het algemeen als niet belangrijk beschouwd, net als een grote kans met een minimaal gevolg. Afhankelijk van de kans en het gevolg kan een risico op 4 manieren worden aangepakt:

• Voorkomen: één of beide van de factoren kans en gevolg wegnemen;
• Verminderen: één of beide van de factoren kans en gevolg afzwakken;
• Uitbesteden: risico's onderbrengen bij verzekeraars;
• Accepteren: alleen bij zeer kleine kans en/ of zeer kleine gevolgen.

Risico’s en beheersing
Hieronder worden de geïnventariseerde risico's benoemd en wordt tevens aangegeven op welke wijze we de risico's proberen te beheersen. 

Cybercrime
De kans is reëel dat ook de gemeente Doesburg in de komende jaren een keer het slachtoffer wordt van een cybercriminaliteit. In het ergste scenario wordt er dan binnengedrongen in onze ICT omgeving, wordt er mogelijk kwaadaardige software geïnstalleerd; mogelijk bestanden onbruikbaar gemaakt of data buitgemaakt, die ongewenst openbaar gemaakt kan worden. In zo’n situatie worden we geconfronteerd met hoge kosten. Kosten i.v.m. analyseren van de omvang van de schade die ontstaan is; herstellen van de systemen en de mogelijk versleutelde gegevens. Ook krijgen we in zo’n situatie te maken met uitvoerende processen die stil komen te liggen en mogelijke gevolgschade hiervan. Ook zal er mogelijk sprake zijn van imagoschade en schade door identiteitsfraude.

Om deze risico's te beheersen zijn er o.a.  de volgende maatregelen genomen:

1. We maken gebruik van de diensten en expertise van ICT samen (uitvoering door de gemeente Doetinchem)
2. We beveiligen de toegang tot onze digitale werkomgeving m.b.v. 2FA
3. We investeren in bewustwording bij personeel en staf op gebied van Informatieveiligheid

Fluctuaties gemeentefonds
De algemene uitkering van het gemeentefonds maakt zo'n 60% deel uit van de gemeentelijke inkomstenbronnen. Dit betekent dat de financiële positie van de gemeente in sterke mate afhankelijk is van de ontwikkelingen binnen het gemeentefonds en dat nadelige gemeentefondsontwikkelingen derhalve de financiële positie van de gemeente behoorlijk onder druk kunnen zetten. De algemene uitkering uit het gemeentefonds heeft een omvang van rond de 28 miljoen euro in 2023. Het risico is ingeschat op 1% omdat het accres alleen nog wijzigt met loon- en prijsmutaties. De uitkering in 2023 was hoger dan bij aanvang geraamd. Vanaf 2026 daalt de omvang van het gemeentefonds. Over de ontwikkeling van het gemeentefonds na 2026 is nog geen duidelijkheid. 

Open einde regelingen sociaal domein
Het sociaal domein bevat een aantal open einde regelingen. Dit betreft dan met name de Participatiewet, de Jeugdzorg en de WMO. De laatste jaren zijn de budgetten voor de Jeugdzorg en WMO niet toereikend gebleken. Het risico is ingeschat op € 750.000 met een kans van 50%.  

Beheersing: de invloedsfeer is beperkt door autonome ontwikkelingen, bv.  aantal en zwaarte van de in te zetten zorg. In 2023 maken we gebruik van een praktijk ondersteuner van de huisarts (POH). Hierdoor verwachten we de doorverwijzing naar specialistische zorg te beperken.  In 2023 hebben wij € 510.000 meer uitgegeven dan begroot.

Verbonden partijen
Onze gemeente neemt deel aan diverse verbonden partijen. Een overzicht hiervan is terug te vinden in de paragraaf “Verbonden partijen”. Door onverwachte tegenvallers in hun exploitatie is er een risico dat verbonden partijen in een bepaald jaar een hogere bijdrage nodig hebben dan begroot . Deze tegenvallers worden in rekening gebracht bij de deelnemende gemeenten. Het maximale risico was bij de begroting ingeschat op € 500.000 met een kans van 10%.

Beheersing: We monitoren de ontwikkelingen van de verbonden partijen via tussentijdse rapportages. De invloed op tegenvallers gedurende het jaar is echter beperkt. 

Ontwikkeling arbeidsmarkt
Door schaarste op de arbeidsmarkt kan er een situatie ontstaan waarbij bepaalde vacatures lastig tijdig en adequaat kunnen worden ingevuld, waardoor relatief duurdere inhuur noodzakelijk is.

Algemene risico’s bouwgrondexploitatie
Bij het opstellen van grondexploitaties wordt ingespeeld op mogelijke risico’s. Gedurende de uitvoering van het project kunnen echter risico’s manifest worden die vooraf niet of niet juist zijn ingeschat. Dit kan met name het geval zijn bij exploitaties die zich over een langere periode van meerdere jaren uitstrekken. De risico’s kunnen worden onderverdeeld in gebied gerelateerde risico’s (bodem, archeologie e.d.) en marktrisico’s (economische ontwikkelingen, maatschappelijke ontwikkelingen e.d.). Binnen Doesburg waren er in 2023 2 grondexploitaties waarvan er 1 is afgesloten. 1 grondexploitatie bevindt zich in de eindfase en sluit naar verwachting af met een positief resultaat. 

Verleende gemeentegaranties en aan derden verstrekte geldleningen
In de begroting was voor de gemeentegaranties een risico opgenomen van € 240.000 en voor verstrekte geldleningen € 120.000. Het risico op verstrekte geldleningen betreft echter vooral een theoretisch risico. Op basis van het treasury statuut zijn er strenge eisen aan het verstrekken van leningen gesteld en wordt er zekerheid gevraagd. De leningen die niet bezwaard zijn met een hypothecaire lening zijn verstrekt aan organisaties die voldoende inkomsten genereren om de rente en aflossing te kunnen betalen. Voor verstrekte geldleningen wordt daarom geen bedrag meer opgenomen. Voor gemeente garanties kan het risico naar beneden worden bijgesteld doordat er is afgelost op de leningen waarvoor garantie is afgegeven. Het saldo waarvoor de gemeente nog garant staat is gedaald tot onder de € 2 miljoen. In 2023 hebben zich geen bijzonderheden voorgedaan. 

Totaal risico's
In de onderstaande tabel worden de hiervoor genoemde risico’s van een financiële kwalificatie voorzien:

Risico's	Kans	Maximaal risico	kans x financieel gevolg
Cybercrime	25%	1.000.000	250.000
Fluctuaties gemeentefonds	1%	27.000.000	270.000
Open einde regelingen sociaal domein	50%	750.000	375.000
Personeel	80%	600.000	480.000
Verbonden partijen	25%	500.000	125.000
Verleende garanties en geldleningen	10%	2.000.000	200.000
Totaal		31.850.000	1.700.000

Weerstandsvermogen
Weerstandsvermogen is de verhouding tussen de weerstandscapaciteit en alle risico’s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen. Bij weerstandsvermogen gaat het om de mate waarin de gemeente in staat is om middelen vrij te maken om substantiële tegenvallers op te vangen, zonder haar hele beleid om te hoeven gooien.  Zoals uit onderstaand overzicht blijkt is het weerstandsvermogen voldoende. 

Weerstandsvermogen:	Ratio
Weerstandscapaciteit	5.809.158
Risico's	1.700.000
Weerstandsvermogen	3,4
Het weerstandsvermogen is van voldoende niveau om, wanneer een risico zich daadwerkelijk voordoet, de incidentele lasten op te vangen.

Kengetallen
De onderstaande kengetallen zijn ingevolge artikel 11 van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) opgenomen. De kengetallen maken het voor de raad gemakkelijker inzicht te krijgen in de financiële positie van de gemeente Doesburg. Onder de tabel vindt u een korte toelichting en duiding van de kengetallen.

Kengetallen	Werkelijk 2022	Raming 2023	Werkelijk 2023
Netto schuldquote	0,8%	26,9%	5,3%
Netto schuldquote gecorrigeerd met verstrekte leningen	-10,5%	38,1%	-4,9%
Solvabiliteitsrisico	64,6%	47,3%	68,0%
Grondexploitatie	-1,2%	0,3%	0,2%
Structurele exploitatieruimte	7,5%	0,3%	4,3%
Belastingcapaciteit	109,3%	107,5%	108,8%

Netto schuldquote en netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen
De netto schuldquote weerspiegelt het niveau van de schuldenlast ten opzichte van de eigen middelen en geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie. Een schuldquote van minder dan 90% wordt als goed beoordeeld (minst risicovol).

Solvabiliteitsratio
Dit kengetal geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Een ratio tussen de 20 en 50% wordt als goed beoordeeld. Daar zit Doesburg ruim boven.

Grondexploitatie
Het kengetal grondexploitatie geeft aan hoe groot de grondpositie (de waarde van de grond) is ten opzichte van de totale baten. Een waarde van het kengetal onder de 20% wordt als goed beoordeeld. 

Structurele exploitatieruimte
Dit kengetal geeft aan hoe groot de structurele exploitatieruimte is. Er wordt gekeken naar de structurele baten en structurele lasten en deze worden vergeleken met de totale baten. Een positieve waarde geeft aan dat de structurele lasten zijn gedekt door structurele baten. 

Belastingcapaciteit
De belastingcapaciteit geeft inzicht in de mate waarin een financiële tegenvaller in het volgende begrotingsjaar kan worden opgevangen of de mate waarin er ruimte is voor nieuw beleid. De belastingcapaciteit van de gemeente is afgezet tegen het landelijk gemiddelde. 

In deze paragraaf wordt achtereenvolgens voor de kapitaalgoederen wegen, riolering/water, civiele kunstwerken, openbaar groen, gebouwen, openbare verlichting en speelgelegenheden aandacht gegeven aan het beleidskader, het beheer/de ontwikkelingen en de de financiële consequenties. 

Wegen

Beleidskader
De gemeente heeft de plicht de openbare wegen te onderhoud. Hiervoor is het Beleids- en beheerplan wegen in 2017 vastgesteld. In overeenstemming met de Nota ruimtelijke kwaliteit (NRK) werkt Doesburg met beeldkwaliteiten. In 2023 gestart met de actualisatie van het Beleids- en beheerplan wegen met het bijbehorende rehabilitatieplan.  

Kerncijfers
Het gemeentelijk wegennet omvat ongeveer 630.000 m2 verharding:

ongeveer 187.000 m2 asfalt (rijwegen en fietspaden);
ongeveer 431.000 m2 element verharding (woonstraten, voet- en fietspaden);
ongeveer 13.300 m2 cement beton verharding (fietspaden).

Beheer en ontwikkelingen
Het wegenareaal is met de benodigde kenmerken vastgelegd in een beheerapplicatie. De staat van de wegen wordt via inspecties actueel gehouden. Met de beheerapplicatie wordt een onderhoudsplanning opgesteld, die de basis vormt van het onderhoudsplan. In het onderhoudsplan wordt onderscheid gemaakt tussen rehabilitatie, groot onderhoud en klein onderhoud. Rehabilitatie betreft een volledige vervanging van de weg inclusief fundatie. Groot onderhoud betreft de voorziene, uit inspecties voortkomende werkzaamheden. Klein onderhoud betreft reparaties en dergelijke uit bijvoorbeeld meldingen van inwoners. Voor rehabilitatie wordt een krediet aangevraagd. De kosten voor groot onderhoud worden onttrokken aan de voorziening onderhoud wegen. Voor het klein onderhoud wordt jaarlijks een exploitatiebudget opgenomen in de Programmabegroting. Waar mogelijk wordt een project integraal opgepakt, bijvoorbeeld met de aanleg van riolering of een combinatie van rehabilitatie en groot onderhoud. Bij de werkzaamheden is oog voor duurzaamheid. Zoals energie- en materiaal gebruik. Een voorbeeld is asfalt met wegdekreflectie, waarbij minder openbare verlichting nodig is.

Naast de al lopende projecten die zijn gestart voor 2023 (zie overzicht kredieten) is in 2023 ook gestart met het project Rehabilitatie Angerloseweg, Bingerdenseweg en Breedestraat. Dit project zal gefaseerd worden uitgevoerd. In 2023 is geen groot onderhoud uitgevoerd maar alleen klein onderhoud.

Riolering / watertaken

Beleidskader
In 2023 is het Watertakenplan Olburgen (WTPO) 2023-2027 vastgesteld. Hierin is aangegeven hoe de gemeente invulling geeft aan de wettelijke zorgtaken op het gebied van riolering, water en klimaatadaptatie (DPRA). Een belangrijk uitgangspunt van het nieuwe plan is het op lange termijn betaalbaar houden van de rioolheffing voor de inwoners. Het is de ambitie om in 2050 klimaatbestendig te zijn. Dit houdt in dat 30% van het verharde oppervlak dat loopt op een gemengd rioolstelsel afgekoppeld moet zijn. 

Kerncijfers
•    ongeveer 29 kilometer vrij verval regenwater riool
•    ongeveer 22 kilometer vrij verval vuilwater riool
•    ongeveer 28 kilometer vrij verval gemengd riool
•    ongeveer 22 kilometer persleiding
•    13 gemalen en 57 drukriool units
•    3.600 kolken en 1,5 kilometer lijngoot.

Beheer en ontwikkelingen
In de periode 2023 tot en met 2027 investeren we in vernieuwing van de infrastructuur (vervanging en renovatie), aanpak van wateroverlast en het verbeteren, verduurzamen en klimaatbestendig maken. 

In 2023 zijn de volgende projecten gestart en/of afgerond:
Het project looproute ouderen De Ooi is in 2023 gestart en afgerond. Project Aanleg en relinen riool Kraakselaan en de voorbereidingen voor werkzaamheden aan de gemalen De Ooi en Eekstraat zijn gestart.

Civiele kunstwerken

Beleidskader
Doesburg heeft verschillende civiele kunstwerken in de openbare ruimte. Civiele kunstwerken zijn meestal aangelegd om de infrastructuur te ondersteunen. Het kan gaan om het afwikkelen van verkeer over een watergang (brug), of het keren van grond of water. Basis voor het onderhoud is het recent vastgestelde Beheerplan civiele kunstwerken 2023-2027. 

Kerncijfers
•    6 bruggen
•    1 tunnel
•    4 kademuren
•    11 grond- en/of waterkerende constructies
•    2 steigers
•    1 geluidswal
•    11 trappen

Beheer en ontwikkeling
Met het Beheerplan civiele kunstwerken kan het beheer van en onderhoud aan de civiele kunstwerken voor een periode van 5 jaar efficiënt worden voortgezet en, waar mogelijk, verbeterd. De civiele kunstwerken worden opgenomen in de beheerapplicatie voor de openbare ruimte. Dit ondersteunt in het op het gewenste onderhoudsniveau brengen en houden van de civiele kunstwerken. 

In 2023 zijn de werkzaamheden aan damwand en wrijfstijlen van de buitenhaven afgerond. Het vervangen van de houten brug Zanderskamp is in voorbereiding. Het onderzoek naar 2 houten bruggen en een stenen keerwand is uitgevoerd. De bestekvoorbereiding hiervoor is nagenoeg gereed.

Openbaar groen 

Beleidskader
Het gemeentelijk beleidskader wordt gevormd door het Groenstructuurplan 2013 en het Bomenbeleidsplan 2014. De gemeente wil haar inwoners en bezoekers een aantrekkelijke leefomgeving bieden. Een groene inrichting door middel van plantsoenen en bomen hoort maakt daar deel van uit. 

Kerncijfers
•    ongeveer 71 hectare openbaar groen
•    ruim 5.400 bomen

Beheer en ontwikkelingen
De beeldkwaliteit van het openbaar groen is over het algemeen op orde. Via het project Naar buiten in Beinum worden de groenvakken die aan renovatie toe waren aangepakt. Het openbaar groen buiten de binnenstad wordt onderhouden door Circulus. In 2023 is de dienstverleningsovereenkomst (DVO) met Circulus geactualiseerd. De DVO is inzichtelijker geworden, zowel op het punt van het uit te voeren onderhoud als voor wat betreft de kosten. 

Bomen vormen een belangrijk onderdeel van de Doesburgse groenstructuur en een aantrekkelijke leefomgeving. De gemeente heeft een wettelijke zorgplicht voor bomen. Hieraan wordt voldaan door veiligheidscontroles en onderhoud, zoals snoei. Het bomenbestand is over het algemeen veilig en gezond. Wel is de soort “gewone es” aangetast door essentaksterfte. De paardenkastanjebomen zijn aangetast door de kastanjebloedingsziekte. Dit heeft vooral consequenties voor de essenlanen in het buitengebied. En in toenemende mate voor individuele essen en paardenkastanjes in de bebouwde kom. In het lopende onderhoud worden dode bomen vervangen. Waar nodig worden essen extra gesnoeid. In 2023 is gestart met een nieuwe inventarisatie van de verspreiding van de ziekten. 

Gebouwen

Beleidskader
Het beheer van het gemeentelijk vastgoed is vastgelegd in het meerjarige onderhoudsplan. In 2023 zijn de geactualiseerde meerjarige onderhoudsplannen vastgesteld. Hierin zijn ook de verduurzamingsmaatregelen meegenomen (DMJOP). De planning beslaat 10 jaar. Op basis van het uitgevoerde onderhoud wordt jaarlijks beoordeeld of komende jaarschijven op hoofdlijnen bijgesteld moeten worden. Het vastgestelde DMJOP wordt in 2027 volledig geactualiseerd. Uitgangspunt voor de DMJOP’s is conditiescore 2 (goed). De conditiescore is een objectieve waarde van de technische toestand of staat van een gebouw(deel) onder NEN2767. Uitzondering hierop zijn de sportaccommodaties en het gebouw van de Harmonie. Voor deze gebouwen geldt conditiescore 4 (matig). De gebouwen zijn onder conditiescore 4 veilig voor het gebruik. Het grafmonument heeft conditiescore 5 (slecht). Omdat het gebouw aan de Nieuwstraat 2-4 verkocht zal worden is hier geen nieuw MJOP voor opgesteld. 
In 2016 is het huurprijsbeleid vastgesteld, hierin is o.a. opgenomen dat tenminste een kostprijs dekkende huur in rekening wordt gebracht.

Kerncijfers
Het gemeentelijk vastgoed bestaat uit 15 objecten, waarvan 1 grafmonument en 1 huurpand (Linie 4)

Beheer en ontwikkelingen
In 2023 is het Stadskantoor gereed gemaakt en in gebruik genomen voor de ambtelijke huisvesting, met uitzondering van de publieksbalie. De werkzaamheden op de begane grond ten behoeve van de huisvesting van de publieksbalie, maatschappelijke organisaties, de bibliotheek en het stadsarchief zijn in 2023 gestart, maar nog niet afgerond. In 2023 is gestart met het uitwerken van toekomstscenario’s voor het Stadhuis. Dit proces loopt door in 2024. De voorbereidingen voor de verkoop van de gebouwen aan de Nieuwstraat 2-4 en Armgardstraat 2a en het opzeggen van de huur van het gebouw aan De Linie 4 zijn gestart in 2023. 

Openbare verlichting

Beleidskader
De openbare verlichting draagt bij aan een sociaal veilige, verkeersveilige en leefbare situatie tijdens de donkere uren (ongeveer 4.100 uur per jaar, 47% van de tijd). De basis voor beleid en beheer ligt in het Beleidsplan openbare verlichting 2025 en het Beheerplan openbare verlichting 2015. Het Beleidsplan gaat uit van beeldkwaliteit. In de binnenstad wordt speciale verlichting aangebracht. Er is aandacht voor energiebesparing door bij vervanging uit te gaan van dimbare, energiezuinige laag vermogende armaturen (meestal LED). 

Kerncijfers
Bijna 2.270 lichtmasten, waarvan ongeveer 160 klassiek; het aandeel klassieke lichtmasten zal de komende jaren stijgen. De gemeente beheert ook ruim 250 lichtmasten langs achterpaden, welke het eigendom zijn van Woonservice IJsselland. 

Beheer en ontwikkelingen
Het beheer van de openbare verlichting wordt uitgevoerd door een externe partij op basis van een dienstverleningscontract. De beheerwerkzaamheden omvatten een periodieke controle van de openbare verlichting op basis van klachtenregistratie, waarbij kleine defecten (zoals kapotte lampen) worden hersteld. Daarnaast wordt gezorgd voor instandhouding op lange(re) termijn en eventueel uitbreiding. Het gaat bij openbare verlichting om een doorlopend proces, waarbij gewerkt wordt aan verbetering van het rendement. In 2023 is opdracht gegeven om een groot deel van het openbare verlichting areaal om te vormen (van regulier naar klassiek in de binnenstad) en/of te vernieuwen. Als de werkzaamheden zijn afgerond is ongeveer 50% van de masten en 75% van de armaturen vernieuwd. 

Er zijn in 2023 diverse deelprojecten uit het 'Beheerplan openbare verlichting' uitgevoerd, het ging hierbij voornamelijk om vervanging van lichtmasten.

Speelgelegenheden

Beleidskader
Het Beleidsplan Spelen, bewegen en ontmoeten Doesburg 2018-2026 vormt de basis voor het beheer en onderhoud van de speelgelegenheden. 

Kerncijfers
•    49 speelgelegenheden
•    357 speeltoestellen

Beheer en ontwikkelingen
De speeltoestellen worden jaarlijks gecontroleerd en waar nodig gerepareerd. In het Beleidsplan is vastgesteld dat in samenspraak met de inwoners het aantal speelgelegenheden en speeltoestellen verminderd wordt. Binnen het project Naar buiten in Beinum worden de speelgelegenheden en -toestellen meegenomen. 

In 2023 is gestart met een pilot in het Noordelijk Molenveld.

Bij financiering gaat het om de vraag hoe de gemeente regelt dat ze steeds voldoende geld heeft om alle rekeningen te kunnen betalen. Dreigt ze tijdelijk te weinig ‘in kas’ te hebben, dan moet ze lenen. Heeft de gemeente tijdelijk teveel ‘in kas’, dan is ze verplicht dit geld uit te zetten bij de Staat middels schatkistbankieren. Al deze activiteiten leiden ertoe dat de gemeente een financieringsportefeuille heeft. Die moet worden beheerd om de kosten en risico’s te beperken. De kaders voor de uitoefening van de treasuryfunctie zijn door de raad bepaald in de financiële verordening . Deze kaders zijn door het college verder uitgewerkt in een treasurystatuut dat februari 2019 is geactualiseerd. De uitoefening van de treasuryfunctie die is opgedragen aan het college van B&W behelst op hoofdlijnen de navolgende activiteiten:

• • het aantrekken van voldoende financiële middelen en het uitzetten van overtollige gelden om de programma’s binnen de door de Raad vastgestelde kaders van de begroting uit te kunnen voeren;
  • het beheersen van de risico’s verbonden aan de financieringsfunctie zoals renterisico’s, koersrisico’s en kredietrisico’s (indien van toepassing);
  • het zo veel mogelijk beperken van de kosten van eventuele leningen en het bereiken van een voldoende rendement op de uitzettingen;
  • het beperken van de interne verwerkingskosten en externe kosten bij het beheren van de geldstromen en financiële posities.

Beleidsvoornemens t.a.v. risicobeheer
In het kader van risicobeheer worden de navolgende uitgangspunten gehanteerd:

Kasgeldlimiet
De kasgeldlimiet is bedoeld om het renterisico te beperken met betrekking tot kortlopende financiering (netto vlottende schuld). Het geeft de limiet aan die maximaal gefinancierd mag worden met kort geld en bedraagt 8,5% van de totale lasten bij aanvang van het begrotingsjaar 2023.

	2023
Begrotingstotaal	39.259.866
Percentage regeling	8,50%
Kasgeld limiet	3.337.089

In 2023 is er geen sprake geweest van kortlopende financiering en zijn de uitgaven uit eigen middelen betaald.  De gemiddelde netto vlottende middelen waren positief en  bedroegen per kwartaal:

Netto vlottende middelen	(bedragen * 1000)
1e kwartaal	3.523
2e kwartaal	5.388
3e kwartaal	5.006
4e kwartaal	3.810

Renterisiconorm
 De renterisiconorm is bedoeld om het renterisico op langlopende leningen te beperken als gevolg van tussentijdse rente aanpassingen en herfinanciering van langlopende leningen. Zoals uit onderstaand overzicht blijkt blijven wij ruimschoots binnen de limiet. Ultimo 2023 staat er 1 langlopende lening open van € 1,8 miljoen. jaarlijks wordt er € 600.000 afgelost.

		Begroot
(1)	Renteherzieningen	0
(2)	Aflossingen	600.000
(3)	Renterisico (1+2)	600.000
(4)	Renterisiconorm	7.851.973
(5a)=(4>3)	Ruimte onder renterisiconorm	7.251.973
(5b)=(3>4)	Ruimte boven renterisiconorm
Berekening renterisiconorm
		2023
(4a)	begrotingstotaal (uitgaven excl. Primair resultaat)	39.259.866
(4b)	percentageregeling	20%
(4)=(4a x 4b/100%)	Renterisiconorm	7.851.973

Verstrekken van leningen en garanties
Bij het verstrekken van leningen op grond van de publieke taak worden zo mogelijk zekerheden of garanties geëist. In het treasurystatuut van de gemeente Doesburg zijn de volgende criteria opgenomen voor het verstrekken van leningen en garanties:

• De door de gemeente te financieren zaken moeten nodig zijn in het kader van de uitvoering van een publieke taak in de gemeente. Dat wil zeggen dat ze moeten passen binnen en bijdragen aan het gemeentelijk beleid en het openbaar belang. Tevens moet er met de financiering een voor de gemeente relevant maatschappelijk doel worden gediend.
• De te financieren zaken moeten essentieel zijn voor het voortbestaan of het in voldoende mate kunnen functioneren van de aanvrager (functionaliteitscriterium).
• De te financieren zaken moeten in overwegende mate ten goede komen aan de inwoners van de gemeente.
• Een lening wordt niet verstrekt indien de te financieren zaken niet voldoende zekerheid bieden voor verhaal van rente en aflossing van de te verstrekken garantie of lening. Dit betekent dat in geval de te financieren zaak een onroerende zaak is, het recht van hypotheek wordt verleend.

Een overzicht van de verstrekte leningen en garanties is opgenomen bij de toelichting op de balans.

Het uitzetten van overtollige kasmiddelen
Door het Rijk is bepaald dat het uitzetten van overtollige geldmiddelen uitsluitend mag geschieden bij het Rijk zelf, het zogenaamde Schatkistbankieren.

Valutarisicobeheer
Valutarisico’s worden uitgesloten door uitsluitende leningen te verstekken, aan te gaan of te garanderen in euro's.

Koersrisicobeheer
De gemeente maakte bij uitzettingen uitsluitend gebruik van rekening courant, spaarrekening, daggeld, deposito's, obligaties en garantieproducten. Op dit moment is dit niet meer aan de orde vanwege de verplichting tot schatkistbankieren.

Ontwikkeling financieringsstructuur
De ontwikkeling van de financieringsstructuur was in 2023 als volgt:

	31-12-2022	31-12-2023
Boekwaarde investeringen	26.041.646	28.768.061
Uitgeleende langlopende geldleningen	4.931.012	4.771.096
A: Totaal te financieren vaste activa	30.972.658	33.539.157
Algemene reserve	4.491.463	5.754.157
Bestemmingsreserves	20.711.908	21.609.770
Voorzieningen	2.770.720	2.400.655
opgenomen langlopende geldleningen	2.400.000	1.800.000
B: Totaal voor financiering beschikbare vaste passiva	30.374.091	31.564.582
(B-A) Financieringssaldo (+ is overschot; -/- is tekort)	-598.567	-1.974.575
	tekort	tekort
Rentekosten verbonden aan de financieringsfunctie
In de jaarrekening 2023 zijn de navolgende rentebaten en lasten verwerkt, die zijn verbonden aan de financieringsfunctie:
Externe rentelasten korte en lange financiering		16.695
Externe rentebaten		183.513
Totaal renteresultaat		166.818
Bij een nadelig renteresultaat worden de rentelasten d.m.v. de renteomslag-methode toegerekend aan de verschillende programma's. In 2023 is het saldo echter positief.

Doesburg en haar bedrijfsvoering
Vanuit de afdeling Externe en Interne Dienstverlening streven we naar het verlenen van de beste dienstverlening aan de stad en gemeentelijke collega’s binnen de gegeven omstandigheden. Deze omstandigheden worden enerzijds gevoed door een steeds toenemende hoeveelheid taken en rollen, waarvan de complexiteit toeneemt, in tijden van een steeds krapper wordende arbeidsmarkt. Anderzijds willen we vanuit dienstverleningsperspectief bijdragen aan de pijlers van de Toekomstvisie van Doesburg: een evenwichtig en leeftijdsbestendig woon- en vestigingsklimaat; een verbindende en versterkende sociale aanpak en kwaliteitstoerisme en toegankelijke natuurrecreatie. Ter ondersteuning aan deze pijlers werkt de afdeling Externe en Interne Dienstverlening de komende periode aan drie hoofdthema’s:

1.    Processen en beheer op orde,  
2.    Aantrekkelijk werkgeverschap; 
3.    Invoering Woo

Bij de uitwerking van deze thema’s is het uitgangspunt of realistisch ambitieniveau om de basis verder op orde te krijgen en te houden. 

1.    Processen en beheer op orde
De ‘basis op orde’ begint bij goede (proces-)inrichting voor gemeentelijke beheertaken en dienstverlening aan burgers. Dit jaar maakten we een start met het doorlichten van de processen om waar mogelijk efficiënter en effectiever te werken. Een goede ondersteuning van ICT is een voorwaarde hiertoe. Digitalisering neemt alleen maar toe. Deels omdat dit een opgave is voor gemeenten (bv. opslaan en toegankelijk maken van digitale informatie in het e-Depot), deels omdat we er niet aan ontkomen (bv. overgang van applicaties naar een SaaS (Software as a Service) – omgeving), maar vooral omdat dit de dienstverlening aan onze inwoners ten goede komt. We volgen de ontwikkelingen om onze kerntaken uit te kunnen voeren. Zo kunnen bijvoorbeeld e-diensten het de burger makkelijker maken producten van de publieksbalie via de website aan te vragen, terwijl de verwerking ervan in de back office verder kan worden geautomatiseerd. 

Het onderzoeken van digitale oplossingen staat het komende jaar centraal. Dit moet worden gezien in het licht van een onderzoek naar de ontwikkelingen die de komende jaren op ons afkomen en de wijze waarop Doesburg hierop kan acteren om dienstverlening aan de inwoners te waarborgen. Aandacht voor al deze facetten is nodig om steeds de juiste informatie tijdig op de juiste plek beschikbaar te hebben. Daartoe zijn informatiebeheer en de zorg voor digitale veiligheid en privacy belangrijke aspecten. We brengen in kaart welke ICT-investeringen ons te wachten staan en wat ons dat oplevert. Een en ander betekent dat de kosten van Informatisering en Automatisering (I&A) zullen stijgen. Om hier grip op te krijgen hebben wij M&I/Partners opdracht gegeven een onderzoek te doen naar de meerjarenbegroting voor I&A. Het resultaat hiervan zal bij de Kadernota 2025 meegewogen worden, in het licht van onvermijdelijk, onontkoombaar en onvoorzien.  

Voor wat betreft het versterken van onze beheertaken gaan we proberen kennis van inkoop- en aanbestedingsbeleid ‘in huis te halen’. In het verleden bleek dit een moeilijke opgave, maar de organisatie heeft baat bij structurele ondersteuning op gebied van inkoop. Daarom zullen we de mogelijkheden hiertoe verkennen. Onderdeel van deze verkenning kan ook betekenen dat we via een dienstverleningsovereenkomst gaan samenwerken in de regio. Verkenning van deze mogelijkheid is in 2023 gestart en zal in 2024 verder worden opgepakt. In 2023 is nieuw inkoopbeleid vastgesteld en is gestart met de implementatie ervan. 

Na een verbouwing wordt in 2024 het Stadskantoor aan de Leigraafseweg niet alleen door de ambtelijke organisatie in gebruik genomen, maar zullen ook maatschappelijke organisaties van Doesburg hun intrek nemen in het pand. Dit maakt de weg vrij om de ambitie gericht op samenwerken, ontmoeten en ontwikkelen verder uit te bouwen. Met de realisatie daarvan is het gemeentelijk vastgoed duurzaam, schoon, heel, veilig en aantrekkelijk om in te werken. Om invulling te kunnen geven aan goed gastheerschap is uitbreiding van het facilitair team met een facilitair medewerker noodzakelijk gebleken.

2.    Aantrekkelijk werkgeverschap
De in de voorgaande paragraaf beschreven inzet op proces- en beheeroptimalisatie is nodig in het licht van een moeizame arbeidsmarkt, waarin het aantrekken van personeel met de juiste kwalificaties lastig is. De vraagstukken die op ons afkomen zijn talrijk en worden steeds complexer. Dit is voor Doesburg niet anders dan voor andere gemeenten. Doesburg is een kleine gemeente waar medewerkers over het algemeen een breed takenpakket hebben. We zijn ons ervan bewust dat we als kleine gemeente hetzelfde moeten doen als grotere gemeenten, maar dan met minder mensen. Werken voor Doesburg betekent een brede blik en van meerdere markten thuis zijn. Mogelijk maakt dit Doesburg een aantrekkelijke werkgever. Daarom passen we onze arbeidsmarktcommunicatie en wijze van werven hierop aan. Om een aantrekkelijke werkgever te zijn en te blijven zetten we zoveel mogelijk in op korte en krachtige werving- en selectieprocedures, de ontplooiing van nieuwe en huidige medewerkers en het creëren van een prettige, veilige en duurzame werkomgeving. 

Gezien de krappe arbeidsmarkt zullen we steeds vaker te maken hebben met medewerkers die nog moeten bijleren. Dat vraagt om het goed begeleiden en opleiden van nieuwkomers en van zittende mensen. Daarvoor zetten we budget en menskracht in.

Naast het aantrekken van nieuwe mensen willen we collega’s ook behouden en minder afhankelijk zijn van externe inhuur. We houden de balans tussen inhuur en vaste medewerkers goed in de gaten. Externe inhuur beperkt zich zoveel mogelijk tot de noodzaak van specialistische kennis. Hiermee verwachten we de loonsom te beteugelen. 

Aan de andere kant dienen we kritisch te kijken naar de inschaling van functies ten opzichte van omliggende gemeenten. Als we mee willen op de arbeidsmarkt, dan zullen we een concurrerend functiehuis moeten hebben. Daarom willen we onderzoeken of en hoe het gangbare functiehuis HR21 binnen Doesburg kan worden geïmplementeerd. 

3.    Invoering Woo
Op 1 mei 2022 is de Wet open overheid (Woo) in werking getreden om te zorgen dat overheidsinformatie beter vindbaar, uitwisselbaar en eenvoudig te ontsluiten is. Hoofdonderdelen van de Woo zijn: passieve openbaarmaking (op verzoek), actieve openbaarmaking en het op orde brengen van de informatiehuishouding. De invoering wordt verder toegelicht in de paragraaf Wet open Overheid.

In dit onderdeel van de paragraaf bedrijfsvoering is aanvullende informatie opgenomen over de financiële rechtmatigheid. Het gaat hierbij om vanuit intern uitgevoerde verbijzonderde controles geconstateerde afwijkingen groter dan € 50.000 conform artikel 10 lid 2 van de financiële verordening en de maatregelen welke door het college worden/inmiddels zijn getroffen om de vermelde afwijkingen in de toekomst te voorkomen.

Toelichting verbijzonderde interne controle
De verbijzonderde interne controle (VIC) heeft primair als doel om onafhankelijk (vanuit het team control) van de uitvoering binnen de teams (lijn) vast te stellen of de controlemaatregelen binnen de processen juist en op een rechtmatige wijze hebben plaatsgevonden.

De (aantoonbare) interne controle maatregelen in de lijn (als onderdeel van de primaire processen) zijn in onze gemeente beperkt. Dit heeft o.a. te maken met de beperkte ambtelijke capaciteit. De VIC  is in onze gemeente daarom vooral gegevensgericht. 

De VIC is in onze gemeente opgedragen aan de werkgroep rechtmatigheid.  De werkgroep verricht onder verantwoordelijkheid van de concerncontroller op basis van een in overleg met de accountant tot stand gekomen VIC plan de controlewerkzaamheden vanuit het door de raad vastgestelde controleprotocol met het bijbehorende normenkader, waarin o.a. een gedetailleerde inventarisatie van relevante externe en interne wet- en regelgeving is opgenomen.

Voor zover de bevindingen daartoe aanleiding geven,  worden zo nodig (aan de desbetreffende proceseigenaar) voorstellen tot verbetering en/of herstel gedaan.

Europese aanbestedingsregels
Er zijn bij 18 crediteuren overschrijdingen geconstateerd van de grensbedragen voor Europese aanbesteding, waarbij niet Europees is aanbesteed. Dit geeft een onrechtmatigheid van € 2.268.413.  De overschrijdingen doen zich met name voor bij stilzwijgende verlengingen van overeenkomsten, waarbij door oplopende uitgaven in opvolgende jaren een overschrijding van de grensbedragen voor Europese aanbesteding wordt gerealiseerd, zonder dat er tijdig wordt ingegrepen.

De volgende maatregelen worden getroffen:

• De implementatie van een inkoopmodule, waarmee o.a. een rechtmatige procesgang kan worden bevorderd c.q. afgedwongen;
• Training en instructie van budgethouders en -beheerders (inkopende medewerkers);
• Aansluiting op het Dynamisch aankoopsysteem (DAS) voor de inhuur van personeel van derden;
• Inzetten op een structurele oplossing voor inkoopadvies/-ondersteuning. Er is momenteel een verkenning gaande naar de mogelijkheden om dit in de regio weg te zetten middels een DVO.

Wmo
Er geldt een identificatieplicht binnen de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Deze plicht, die nodig is voordat mensen WMO-voorzieningen gebruiken, is niet vastgelegd in de desbetreffende dossiers. Dit geeft een rechtmatigheidsfout van € 685.503. Overigens wil dit niet zeggen dat er ten onrechte is uitgekeerd! De vastlegging van de identificatieplicht wordt inmiddels (vanaf april 2024) afgedwongen in het systeem.

Nieuwe vordering op bijstandscliënten
In 2023 is voor € 89.000 aan nieuwe vordering op bijstandscliënten ontstaan. Dit omdat deze bedragen onterecht zijn uitgekeerd. Dit is een vorm van misbruik en oneigenlijk gebruik en is een financiële onrechtmatigheid. De vorderingen worden voor zover mogelijk, geïnd.

M&O beleid
Onderdeel van de rechtmatigheidsverantwoording is in hoeverre misbruik en oneigenlijk gebruik (M&O) van gemeentelijke regelingen door derden wordt voorkomen en bestreden. Het gaat dan bijvoorbeeld om uitkeringen en voorzieningen, subsidies en het innen van belastingen. Voorop staat het vertrouwen van de gemeente in een goed gebruik van de gemeentelijke regelingen door inwoners en bedrijven/instellingen. Maatregelen die worden getroffen om misbruik en oneigenlijk gebruik te voorkomen en indien nodig te sanctioneren, dienen proportioneel te zijn. Dit betekent dat ze in verhouding moeten staan tot het risico dat wordt gelopen. Het college heeft inmiddels een gemeentelijk overkoepelend M&O beleid vastgesteld dat hiervoor een onderliggend kader moet gaan bieden. Het formuleert uitgangspunten, bevat richtlijnen voor controle en eventuele sancties en benoemt welke risicogebieden er zijn. Ook geeft de nota M&O beleid richting aan, op welke wijze beheersmaatregelen kunnen worden toegepast in de bedrijfsvoering om misbruik en oneigenlijk gebruik te voorkomen en te sanctioneren. In 2024 wordt dit beleid verder verankerd.

Intern inkoopbeleid
Naast een VIC op de toepassing van de Europese aanbestedingsregels is ook een VIC uitgevoerd op het volgen van het interne inkoopbeleid voor inkopen onder de Europese aanbestedingsgrens. Op basis van de uitkomsten van deze VIC kan geconcludeerd worden dat het interne inkoopbeleid in de meeste gevallen conform wordt toegepast.

In deze paragraaf vindt u een lijst met partijen waarmee de gemeente Doesburg banden is aangegaan ter behartiging van bepaalde publieke belangen. Het gaat hierbij om privaatrechtelijke dan wel publiekrechtelijke organisaties, waarin Doesburg een financieel en een bestuurlijk belang heeft. Van een bestuurlijk belang is sprake indien er zeggenschap bestaat uit hoofde van stemrecht dan wel vertegenwoordiging in het bestuur van de organisatie. Van een financieel belang is sprake als een aan de verbonden partij ter beschikking gesteld bedrag niet verhaalbaar is indien de verbonden partij failliet gaat. Ook als er financiële aansprakelijkheid bestaat indien de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt, is er sprake van een financieel belang. De verbonden partijen worden afzonderlijk toegelicht. 

Lijst met verbonden partijen

Hieronder volgt lijst met de partijen verbonden aan de gemeente Doesburg verdeeld naar gemeenschappelijke regelingen, overige verbonden partijen en coöperaties/vennootschappen. 

Verbonden Partijen
Gemeenschappelijke regelingen	Vestigingsplaats
Groene Metropool regio Arnhem-Nijmegen	Arnhem
Veiligheid- en Gezondheidsregio Gelderland Midden	Arnhem
Streekarchivariaat De Liemers en Doesburg	Zevenaar
Omgevingsdienst Regio Arnhem	Arnhem
Bedrijfsvoeringsorganisatie Doelgroepenvervoer Regio Arnhem-Nijmegen (DRAN)	Arnhem
Modulaire Gemeenschappelijke Regeling Sociaal Domein Centraal-Gelderland (MGR)	Arnhem
Overige verbonden partij	Vestigingsplaats
Euregio Rijn-Waal	Emmerich
Coöperaties/Vennootschappen	Vestigingsplaats
BNG Bank	Den Haag
Alliander	Arnhem
Vitens	Utrecht
Circulus-Berkel B.V.	Zutphen

Het gemeenschappelijk orgaan is een samenwerkingsverband dat de belangen behartigt van deelnemende gemeenten in de regio. De focus ligt op het fysieke domein: woningbouw, circulariteit, economie en mobiliteit. Maar ook samenwerking op het gebied van cultuur en toerisme is een aandachtsveld. Het doel van de samenwerking is het realiseren van groei én het versterken van het groene karakter van deze bijzondere regio. 

Het draagt bij aan de doelstelling van programma 1 “Een evenwichtig en leeftijdsbestendig woon- en vestigingsklimaat.

Het aandeel van de gemeente is afgerond 1,4%. De lasten worden omgeslagen naar rato van het aantal inwoners per gemeente. 

Beleidsvoornemens:
Er zijn geen wijzigingen voorzien in de samenwerking. Het bestaande beleid wordt voortgezet.

Risico’s 
Het financiële risico is beperkt tot de bijdrage van de gemeente.

Financieel overzicht:

Bron:	Jaar	Eigen vermogen	Vreemd vermogen	Exploitatie-resultaat	Bijdrage gemeente
Jaarrekening	2022	€ 347.799	€ 4.928.250	€ 157.799	€ 81.100
Jaarrekening	2023	€ 380.937	€ 5.298.904	€ 197.682	€ 89.175

De gemeenschappelijke regeling verzorgt voor 16 gemeenten in de regio Midden-Gelderland de regionale brandweer, ambulancezorg en volksgezondheid/GGD. 

Het draagt bij aan de doelstelling van programma 1 ‘Evenwichtig en leeftijdsbestendig woon- en vestigingsklimaat’ en programma 2 ‘Verbindende en versterkende sociale aanpak, in verband met volksgezondheidszorg’.

Het aandeel van de gemeente schommelt rond de 1,5%. 

Beleidsvoornemens:
Er zijn geen wijzigingen voorzien in de samenwerking. Het bestaande beleid wordt voortgezet.

Risico’s :
Het financiële risico is beperkt. De gemeente draagt bij aan een eventueel tekort in de exploitatie.

Financieel overzicht:

Bron:	Jaar	Eigen vermogen	Vreemd vermogen	Exploitatie-resultaat	Bijdrage gemeente
Jaarrekening	2022	€ 8.513.000	€ 51.358.000	€ 707.000	€ 732.000
Jaarrekening	2023	€ 9.309.000	€ 48.887.000	€ 1.730.000	€ 997.000

Het Streekarchivariaat De Liemers en Doesburg beheert de archieven van de gemeenten Doesburg, Duiven, Westervoort en Zevenaar. Bij het Streekarchivariaat is veel historisch materiaal beschikbaar over Doesburg.

Het draagt bij aan de doelstellingen van programma 3 ‘Kwaliteitstoerisme en toegankelijke natuurrecreatie’.

Het aandeel van de gemeente is ongeveer 23%. De kosten van het Streekarchivariaat worden over de deelnemende gemeenten verdeeld op basis van inwoners en naar rato van werktijden.

Beleidsvoornemens:
Er zijn geen wijzigingen voorzien in de samenwerking. Het bestaande beleid wordt voortgezet.

Risico’s: 
Het financiële risico is beperkt. De gemeente draagt bij aan een eventueel tekort in de exploitatie.

Financieel overzicht:

Bron:	Jaar	Eigen vermogen	Vreemd vermogen	Exploitatie-resultaat	Bijdrage gemeente
Jaarrekening	2022	€ 794	€ 83.104	€ 0	€ 59.869
Jaarrekening	2023	€ 0	€ 91.954	€ 0	€ 70.634

De Omgevingsdienst verzorgt namens gemeenten en provincie milieutaken op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving. Daarnaast heeft Doesburg ook de verlening van omgevingsvergunningen voor bouwen ondergebracht bij de ODRA.

Het draagt bij aan de doelstellingen van programma 1 ‘Evenwichtig en leeftijdsbestendig woon- en vestigingsklimaat’.

Het aandeel van de gemeente voor de milieutaken is 3%.  Er wordt afgerekend op basis van prijs x hoeveelheid.

Beleidsvoornemens:
Er zijn geen wijzigingen voorzien in de samenwerking. Het bestaande beleid wordt voortgezet.

Risico’s :
Een financieel risico is aanwezig. De Omgevingsdienst heeft te maken met een aantal economisch/maatschappelijke ontwikkelingen, zoals krapte op de arbeidsmarkt, de woningbouw ambitie, leefbaarheid en de stikstofproblematiek.  Daarnaast zijn ook de gevolgen van de invoering van de omgevingswet nog niet duidelijk.

Financieel overzicht:

Bron:	Jaar	Eigen vermogen (* € 1.000)	Vreemd vermogen (* € 1.000)	Exploitatieresultaat ( * € 1.000)	Bijdrage gemeente (* € 1.000)
Jaarrekening	2022	863	6.687	-151	229
Jaarrekening	2023	857	7.099	144	611

De vervoersorganisatie behartigt de belangen van de deelnemers met betrekking tot het tot stand brengen, ontwikkelen en in stand houden van een kwalitatief hoogwaardig, herkenbaar, efficiënt en eenvoudig te gebruiken doelgroepenvervoer. Er wordt op toegezien dat het aanvullend vervoer ook in het buitengebied en de kleine kernen voldoende gewaarborgd is en dat het vervoer optimale aansluiting heeft op het openbaar/vervoer/netwerk. 

Het draagt bij aan de doelstellingen van Programma 2 'Verbindende en versterkende sociale aanpak' (WMO, jeugd en onderwijs).

Het aandeel in de overhead is minder dan 2%. 

Beleidsvoornemens:
Er zijn geen wijzigingen voorzien in de samenwerking. Het bestaande beleid wordt voortgezet.

Risico’s :
In 2024 eindigt de initiële periode van de vervoerscontracten. Gezien de huidige marktomstandigheden (krapte arbeidsmarkt, energieprijzen,  investering zero emissie voertuigen) is het zeer reëel om te verwachten dat een aanbesteding zal leiden tot hogere tarieven dan de huidige contractueel overeengekomen tarieven. Er is rekening gehouden met groei van de vraag naar vervoer, waardoor het risico daarvoor laag wordt ingeschat.

Bron:	Jaar	Eigen vermogen	Vreemd vermogen	Exploitatie-resultaat	Bijdrage gemeente
Jaarrekening	2022	€ 0	€ 10.313.756	€ 0	€ 495.244
Jaarrekening	2023	€ 0	€ 10.690.891	€ 0	€ 486.406

De MGR (Modulaire Gemeenschappelijke Regeling) biedt een algemeen kader voor samenwerking op het gebied van het sociaal domein binnen de regio Centraal-Gelderland en voorziet in samenwerkingsmodules. Er wordt deelgenomen aan de modules: Inkoop Zorg, Werkgevers Service Punt (WSP) en Werkgeverschap Sociale Werkvoorziening (WgSW).

Het draagt bij aan de doelstellingen van Programma 2 'Verbindende en versterkende sociale aanpak' (WMO, jeugd en participatiewet).

Het aandeel in de overhead is ruim 2%. 

Beleidsvoornemens:
Er zijn geen wijzigingen voorzien in de samenwerking. Het bestaande beleid wordt voortgezet.

Risico’s :
Het financiële risico is beperkt. De gemeente draagt bij aan een eventueel tekort in de exploitatie. In de begroting van de MGR is rekening gehouden met loonstijgingen van SW-ers. Dit kan afwijken n.a.v. CAO ontwikkelingen.

Bron:	Jaar	Eigen vermogen	Vreemd vermogen	Exploitatie-resultaat	Bijdrage gemeente
Jaarrekening	2022	€ 685.000	€ 4.388.000	€ 0	€ 1.833.091
Jaarrekening	2023	€ 714.000	€ 7.149.000	€ 0	€ 1.639.246

De Euregio Rijn-Waal heeft als belangrijkste doel de grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van economie en maatschappij te verbeteren en te intensiveren. De Euregio Rijn-Waal brengt partners bij elkaar om gezamenlijke initiatieven te starten en zo gebruik te maken van synergie-effecten.

Het draagt bij aan de doelstellingen van Programma 1 Evenwichtig en leeftijdsbestendig woon- en vestigingsklimaat.3

Het lidmaatschap kost ca. € 3.200

Beleidsvoornemens:
Er zijn geen wijzigingen voorzien in de samenwerking. Het bestaande beleid wordt voortgezet.

Risico’s :
Het financiële risico is zeer beperkt. De gemeente draagt bij aan een eventueel tekort in de exploitatie.

Bron:	Jaar	Eigen vermogen	Vreemd vermogen	Exploitatie-resultaat	Bijdrage gemeente
Jaarrekening	2022	€ 1.747.123	€ 4.664.554	€ -3.189	€ 3.175
Jaarrekening	2023	€ 1.734.760	€ 4.534.561	€ -11.942	€ 3.150

Doesburg is aandeelhouder van de BNG. De BNG is de bank voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde dienstverlening draagt de BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. 

De deelneming in aandelen bedraagt 0,05%.

Beleidsvoornemens:
Er zijn geen wijzigingen voorzien in de samenwerking. Het bestaande beleid wordt voortgezet.

Risico’s :
Het financiële risico is zeer beperkt. De boekwaarde van de aandelen is € 69.030, in de begroting is het dividend geraamd op € 70.000.

Bron:	Jaar	Eigen vermogen	Vreemd vermogen	Exploitatie-resultaat	ontvangen dividend
Jaarrekening	2022	4.615 miljoen	107.459 miljoen	300 miljoen	€ 62.955
Jaarrekening	2023	4.721 miljoen	110.819 miljoen	254 miljoen	€ 69.030

Alliander N.V. is de holding van een netwerkbedrijf. De dochterbedrijven zijn netbeheerders voor het transport van (duurzame) energie.

De deelneming in aandelen bedraagt 0,13%.

Beleidsvoornemens:
Er zijn geen wijzigingen voorzien in de samenwerking. Het bestaande beleid wordt voortgezet.

Risico’s :
Het financiële risico is beperkt. De boekwaarde van de aandelen is € 8.168, in de begroting is het dividend geraamd op € 100.000. Daarnaast hebben we in 2021 een achtergestelde geldlening verstrekt van € 757.800.

Bron:	Jaar	Eigen vermogen	Vreemd vermogen	Exploitatie-resultaat	ontvangen dividend
Jaarrekening	2022	4.570 miljoen	6.122 miljoen	198 miljoen	€ 108.478
Jaarrekening	2023	4.749 miljoen	6.897 miljoen	267 miljoen	€ 103.547

Vitens is het waterbedrijf voor ruim 4 miljoen mensen en bedrijven in Friesland, Overijssel, Flevoland, Gelderland en Utrecht. 

De deelneming in aandelen bedraagt 0,24%.

Beleidsvoornemens:
Er zijn geen wijzigingen voorzien in de samenwerking. Het bestaande beleid wordt voortgezet.

Risico’s :
Het financiële risico is beperkt. De boekwaarde van de aandelen is € 1.996, in de begroting is geen dividend geraamd. Er is al enkele jaren geen dividend uitgekeerd.

Bron:	Jaar	Eigen vermogen	Vreemd vermogen	Exploitatie-resultaat	Dividend
Jaarrekening	2022	649,5 miljoen	1.446,6 miljoen	8.2 miljoen	€ 0
Jaarrekening	2023	677,7 miljoen	1.559,7 miljoen	27.2 miljoen	€ 0

Circulus-Berkel verzorgt het afvalbeheer en verricht diensten in de openbare ruimte voor klantgemeenten, die ook aandeelhouder zijn. Het werkgebied van Circulus-Berkel bestaat uit de gemeenten Apeldoorn, Bronckhorst, Brummen, Deventer, Doesburg, Epe, Lochem, Zutphen en Voorst. De activiteiten worden uitgevoerd op basis van individuele afspraken met gemeenten, met als gezamenlijk doel een duurzame leefomgeving. 

Het draagt bij aan de doelstellingen van Programma 1 Evenwichtig en leeftijdsbestendig woon- en vestigingsklimaat.

De deelneming in aandelen bedraagt 2,44%. 

Beleidsvoornemens:
Er zijn geen wijzigingen voorzien in de samenwerking. Het bestaande beleid wordt voortgezet.

Risico’s :
Het financiële risico is beperkt. De boekwaarde van de aandelen is € 22.235, In de begroting is geen dividend geraamd.

Bron:	Jaar	Eigen vermogen	Vreemd vermogen	Exploitatie-resultaat	Dividend
Jaarrekening	2022	€ 16.180.157	€ 56.366.921	€ 601.577	€ 0
Jaarrekening	2023	€ 17.058.935	€ 57.700.995	€ 1.400.193	€ 0

Inleiding
In deze paragraaf wordt primair verantwoording afgelegd van de in gang gezette ontwikkelingen op gemeentelijke gronden over 2023, en secundair over de stand van zaken met betrekking tot herontwikkeling en herinrichting op gronden, waarvan de gemeente niet eigenaar is. We hebben het dan over initiatieven van derden, die door de gemeente worden gefaciliteerd. Op die locaties waar we als gemeente een grondpositie hebben, gaat de gemeentelijke inbreng verder dan het stellen van randvoorwaarden en het verlenen van de nodige vergunningen. Op gronden in eigendom is de gemeente zelf opdrachtgever voor het bouw- en woonrijp maken en gaat zij over de gronduitgifte. De wijze waarop hier verder uitvoering aan wordt gegeven kan variëren van een actieve grondexploitatie tot het sluiten van zogenaamde anterieure overeenkomsten met potentiële bouwers en ontwikkelaars. In al deze gevallen gaat het om de gemeente die acteert als ondernemer, waarvoor de spelregels zijn vastgelegd in de BBV en in gemeentelijk grondbeleid. Daarnaast dienen ontwikkelingen te voldoen aan wettelijke bepalingen zoals vastgelegd in bestemmingsplan en de Wet ruimtelijke ordening (Wro); Per 1-1-2024 spreken we over: Omgevingsplan en Omgevingswet. 

Teruggeblikt wordt op de verschillende in gang gezette ontwikkelingen, de gemeentelijke grondposities, en in hoeverre de gemeentelijke investeringen in lijn zijn met de verwachtingen. 
De particuliere woningbouw in Beinum West is nagenoeg gerealiseerd. Eén bouwkavel moet nog worden verkocht. Dit zorgt ervoor dat dit grondbedrijf project administratief nog niet kan worden afgesloten. Over het andere grondbedrijf project: Koppelweg 20-22 valt te vermelden dat in het verslagjaar de woningen zijn opgeleverd en dat hierdoor nagenoeg alle werkzaamheden zijn afgerond. Dit grondbedrijf project is administratief afgesloten. Voor de resterende kosten is een voorziening getroffen. Deze twee projecten worden naast vier andere projecten besproken in hoofdstuk 5. Omdat op het merendeel van de ontwikkelingslocaties woningbouw wordt gerealiseerd, wordt in hoofdstuk 4 kort het woonbeleid aangestipt en worden de afspraken die hierover binnen de stadsregio zijn gemaakt kort toegelicht. De schaarste aan woningen vraagt van gemeenten -waar mogelijk- woningbouw te versnellen, maar ook om méér te bouwen dan alleen voor de lokale woningbehoefte. De bijdrage van Doesburg in het oplossen van de woning schaarste zal bescheiden zijn en naar inschatting voor de komende jaren zich beperken tot enkele honderden woningen. 

Voor het gemeentelijk grondbeleid wordt verwezen naar de Nota Grondbeleid 2008. Deze is nog vigerend maar wordt in 2024 vervangen door een nieuwe geactualiseerde nota, die inspeelt op onder andere de Omgevingswet.  Voorbereidingen hiervoor zijn in de 2de helft van 2023 getroffen. 
Het merendeel van de ontwikkelingen in voorbereiding en in uitvoering is terug te voeren op het gemeentelijk woonbeleid, zoals vastgelegd in de Woonvisie 2017-2022. Ook deze wordt geactualiseerd. In 2024 wordt een nieuwe visie vastgesteld. Hoewel het woonbeleid strikt genomen buiten de reikwijdte valt van wat in deze paragraaf verantwoord dient te worden, besteden we hier wel aandacht aan. Het woonbeleid kan namelijk niet los worden gezien van het grondbeleid, omdat daar waar woningen worden gebouwd gronden moeten verworven en/of afspraken moeten worden gemaakt met initiatiefnemers over de wijze waarop ná realisatie openbare grond aan gemeente wordt geleverd.
De verschillende ontwikkelingslocaties zijn onderverdeeld in zogenaamde grondbedrijf projecten en niet-grondbedrijf projecten. Voorwaarde voor grondbedrijf projecten is dat de gemeente zelf eigenaar is van de grond en zij de geprognosticeerde kosten en opbrengsten moet verantwoorden in financiële grondexploitaties (Grexen). Waar het vroeger gangbaar was dat gemeenten gronden aankochten voor woningbouw om daarmee volledige ‘grip’ te houden op wat wordt gebouwd is dat met de huidige Wro (te vervangen door de Omgevingswet) minder noodzakelijk. De Wro biedt de gemeenten mogelijkheden om grondeigenaren, bouwers en ontwikkelaars woningen te laten bouwen volgens een vastgesteld gemeentelijk woningbouwprogramma. Afspraken over het bouwprogramma en over de kwaliteit van de aan te leggen openbare voorzieningen worden in een zo vroeg mogelijk stadium schriftelijk vastgelegd in een met een ontwikkelaar te sluiten overeenkomst. 

3 Resultaatverwachting grondbedrijf projecten (2):
3.1 Beinum West - vermoedelijk jaar van realisatie 2024
Als gevolg van faillissement van de beoogde ontwikkelaar van de vier starterswoningen is de bouw van deze woningen uitgesteld.
Bedragen x € 1.000	2023	2022	verschil	duiding
Kosten	7.510	7.471	39	uiteindelijke kosten worden hoger ingeschat
Opbrengsten	7.630	7.586	44	uiteindelijke opbrengsten worden hoger ingeschat
Saldo	120	115	5	Het geprognosticeerde bedrijfsresultaat lijkt nu vrijwel alle kosten en opbrengsten zijn gerealiseerd nog iets gunstiger uit te pakken.
Gerealiseerd K	98%	99%	-1%	Resterende kosten betreffen het bouwrijp maken van de laatste bouwkavel en de voor dit kavel aan te kopen intellectueel eigendom voor op dit kavel te realiseren vier starterswoningen.
Gerealiseerd O	98%	99%	-1%	Resterende opbrengsten betreffen de verkoop van één bouwkavel en de verkoop van het aangekochte intellectueel eigendom
·         De hogere kosten laten zich verklaren door de aankoop van het intellectueel eigendom van de vier starterswoningen nu de beoogde ontwikkelaar failliet is verklaard.
·         De hogere opbrengst is het gevolg van het gegeven dat voor de vier starterswoningen niet alleen grond wordt verkocht maar ook het intellectueel eigendom.
·         Lange tijd werd er als gevolg van de financiële crisis nog vanuit gegaan dat Beinum-West zou afsluiten met een negatief resultaat van € -100.000 (zoals verantwoord in de GREX, 5de wijziging van juni 2018).
3.2. Koppelweg 20-22, gerealiseerd in 2023
Dit grondbedrijfproject is per 31-12-2023 afgesloten (voor de resterende kosten is een voorziening ad € 5.000 getroffen).
Bedragen x € 1.000	2023	2022	verschil	duiding
Kosten	658	710	52	Er hebben zich geen noemenswaardige onvoorziene zaken voorgedaan tijdens het verdere bouw- en woonrijp maken
Opbrengsten	1.249	1.249	-	De grondopbrengsten zijn gerealiseerd conform de hierover gemaakte contractafspraken.
Saldo	591	539	52
Gerealiseerd K	99%	59%	40%	De in 2023 gerealiseerde kosten hebben met name betrekking op het woonrijp maken van de ontwikkelingslocatie.
Gerealiseerd O	100%	100%	0%	In 2022 zijn de woonkavels verkocht voor de afgesproken prijs, zoals is opgenomen in de GREX, 1e wijziging van 25 mei 2022.

Algemeen risico:
Met betrekking tot de financiële risico’s van grondbedrijfprojecten wordt in de berekening van het weerstandsvermogen rekening gehouden met een algemeen risico van 20% van de boekwaarde van de grondexploitaties. 

Projectspecifieke risico’s:
Ten aanzien van de projectspecifieke risico’s worden in de grondexploitaties afzonderlijk rekening gehouden met stelposten, dit om mogelijke tegenvallers binnen de grondexploitatie op te kunnen vangen. Zo wordt er een post onvoorzien opgenomen, die aan het begin van het ontwikkelingsproces hoog is en naar mate meer kosten zijn gerealiseerd qua bedrag afneemt.

Algemene risico’s bouwgrondexploitaties en weerstandsvermogen:
Bij het opstellen van grondexploitaties wordt ingespeeld op mogelijke risico’s. Gedurende de uitvoering van het project kunnen echter risico’s manifest worden die vooraf niet of niet juist zijn ingeschat. Dit kan met name het geval zijn bij exploitaties die zich over een langere periode van meerdere jaren uitstrekt. De risico’s kunnen worden onderverdeeld in gebied gerelateerde risico’s (bodem, archeologie e.d.) en marktrisico’s (economische ontwikkelingen, maatschappelijke ontwikkelingen e.d.). 

5.1 Het woningbouwprogramma
Het merendeel van de hierna in hoofdstuk 5 genoemde ontwikkelingen heeft betrekking op woningbouw. Woningbouwinitiatieven worden getoetst aan de in 2018 vastgestelde Woonvisie 2017-2022 en aan de meest recente cijfers over de bevolkings- en huishoudensamenstelling. In 2023 is een ontwerp woon(zorgwelzijn)visie opgesteld op basis van 1) de nieuwste woningbouwprognoses en 2) de ambitie om te komen tot een (meer) evenwichtig en leeftijdsbestendig woon- en vestigingsklimaat (volgens vastgestelde Toekomstvisie Doesburg 2040). Door schaarste aan (betaalbare) woningen wordt beroep gedaan op gemeenten om -zo mogelijk- méér te  bouwen dan alleen voor de lokale behoefte. In Doesburg gaat het om enkele honderden woningen extra, waarmee meer balans in woningvoorraad kan worden gerealiseerd. Verwachting is dat medio 2024 een nieuwe woon(zorgwelzijn)visie kan worden vastgesteld met een horizon tot 2028. 

5.2 Verstedelijkingsstrategie Groene Metropool
Stadsregio Arnhem Nijmegen en regio Food Valley hebben afgelopen jaren eendrachtig gewerkt aan de Verstedelijkingsstrategie Groene Metropool. De strategie draait om het faciliteren van de groei in de regio, én het tegelijkertijd versterken van de leefkwaliteit. Voor de (middel)lange termijn beschrijft de strategie de voorwaarden en principes om te komen tot groei van wonen en werken. Deze groei moet bijdragen aan het versterken van mobiliteit, leefbaarheid en landschap. Daarbij is het voortdurend zoeken naar de juiste balans tussen enerzijds stedelijke ontwikkeling (er moeten tot 2040 circa 100.000 woningen worden bijgebouwd), en anderzijds een ontspannen leefkwaliteit, dit onder het motto: “Meer landschap, meer stad”. 
In het najaar van 2022 hebben alle regiogemeenten ingestemd met het Verstedelijkingsakkoord Verstedelijkingsstrategie Arnhem Nijmegen Foodvalley. Dit akkoord vormt de basis voor een langjarige samenwerking tussen Rijk, provincies, waterschappen, regio’s en regiogemeenten. Het vormt de basis voor het maken van afspraken met het Rijk over te nemen concrete maatregelen. Het gaat dan om investeringen in onder andere mobiliteit en infrastructuur om daarmee de woningbouwopgaven in onze regio in “goede banen” te kunnen leiden.  

5.3 Huisvestingsverordening Doesburg 2024-2028
In november 2023 is de huisvestingsverordening Doesburg 2024-2028 vastgesteld. Omdat er nog steeds sprake is van schaarste aan corporatiewoningen is zo’n verordening nodig. Sinds 2007 worden in de woningmarktregio Arnhem-Nijmegen alle vrijkomende woningen van de woningcorporaties op dezelfde manier verdeeld. Met de verordening wordt op regionale schaal schaarse woonruimte op een rechtvaardige, uniforme  en transparante wijze verdeeld.

5.4 Woondeal 2.0
In 2020 zijn gemeenten binnen de Groene Metropoolregio, provincie Gelderland en Rijk een langjarig partnerschap aangegaan voor een beter werkende woningmarkt. Aanleiding was de constatering dat de regio in de top 3 van regio’s met het grootste woningtekort stond, de woonopgaven bovengemiddeld zijn en de uitvoering onder druk staat. Recent uitgevoerd regionaal woningbehoefte-onderzoek herbevestigt dat de woonopgave het lokale niveau overstijgt. In het verslagjaar is de opvolger van de eerste woondeal – Woondeal 2.0 - vastgesteld. In deze deal is afgesproken dat van alle nieuwbouwwoningen 2/3 deel moet worden gerealiseerd in de betaalbare huur- en koopsfeer (tot € 350.000) waarvan minimaal 30% in de sociale huursfeer. Gemeenten die al een fors aandeel in sociale huurwoningen bezitten, zoals Doesburg, mogen volstaan met een lager percentage. In 2024 wordt de woondeal geactualiseerd. Hierop vooruitlopend is het grensbedrag van betaalbare koopwoningen verhoogd naar € 390.000.  

5.5 Prestatieafspraken Wonen
In de jaarlijks met Stichting Woonservice IJsselland te maken Prestatieafspraken Wonen worden de te behalen doelen over wonen in relatie tot bereikbaarheid & betaalbaarheid, duurzaamheid en zorg & welzijn vastgelegd. In het verslagjaar zijn prestatieafspraken voor de komende vier jaar vastgelegd in een convenant. Gemaakte afspraken worden jaarlijks geëvalueerd en geactualiseerd.  

6.1 Beinum West
De verkoop van het laatste kavel, waarop vier starterswoningen worden gerealiseerd heeft geen doorgang gevonden doordat de ontwikkelaar failliet is gegaan. Met de curator zijn afspraken gemaakt over overname van het intellectueel eigendom (omgevingsvergunning met onderliggende stukken). IE en bouwkavel worden doorverkocht aan een boogde gegadigde die conform verleende omgevingsvergunning de woningen wil bouwen en verkopen.  Door deze tegenvaller kan de GREX Beinum West (anders dan verwacht) niet worden afgesloten omdat alle kosten en opbrengsten niet zijn gerealiseerd. In 2024 wordt een 6e wijziging van de GREX vastgesteld.

6.2 Koppelweg e.o.
6.2.1 De Havenmeester & De Sluyswachter
•    De 13 meergeneratiewoningen op voormalige locatie van de Stadswerf (De Havenmeester) zijn medio 2023 opgeleverd. Eind van het jaar is ook de openbare ruimte opgeleverd, waardoor de GREX administratief kon worden afgesloten met een winst (zie tevens paragraaf 3.2). 
•    Iets verderop op een voormalige bedrijfslocatie aan de Koppelweg zijn 55 koopwoningen gerealiseerd; Als eerste zijn in 2022 15 eengezinswoningen opgeleverd. De kopers van de 40 appartementen hebben in de eerste helft van 2023 hun intrek kunnen nemen. In het najaar van 2023 is de voor rekening van de ontwikkelaar ingerichte openbare ruimte rondom de woningen overgedragen aan de gemeente. 

6.2.2 Herinrichting Koppelweg
De aan de Koppelweg gerealiseerde woningen vragen om een herinrichting van de Koppelweg. De planvoorbereidingen hiervoor zijn in het verslagjaar gestart. Om te beginnen is aan de bewoners gevraagd welke aandachtspunten zij voor de nieuwe inrichting aan de ontwerpers mee willen geven. Er komt in ieder geval een voetpad. Ook worden wegdek en wegfundering, daterend uit de jaren ’60 vervangen, én de weg wordt waarschijnlijk ingericht als een 30km-weg, iets wat ook duidelijk de voorkeur heeft van de nieuwe bewoners. In 2024 wordt de uitvoering ter hand genomen.

6.3 Centrumplan Beinum
De gemeente wil van het huidige centrum van Beinum een plek maken tot een plek waar men graag komt. Een aantrekkelijk centrumgebied biedt de inwoners van deze wijk kans op contact en ontmoetingen met andere buurtbewoners wat de leefbaarheid ten goede komt. In het gebied liggen op dit moment veel opgaven en kansen op het gebied van leefbaarheid, voorzieningen, verkeersveiligheid & parkeren, klimaatadaptatie en onze woningbouwopgave. Zo dient het toekomstige ontwerp in ieder geval ruimte te bieden aan het toevoegen van appartementen, een uitbreiding van de supermarkt, het verbeteren van de verkeersveiligheid en vooral in te zetten op het verbeteren van de leefbaarheid in het gebied.
In 2023 is gestart met de ontwerpfase. De ontwerpprincipes zijn in een speciaal hiervoor belegde bijeenkomst voorgelegd aan omwonenden en andere belangstellenden. De suggesties die al bij eerdere gelegenheden zijn opgehaald bij groepsgesprekken, straatinterviews, ingevulde enquêtes en een wijkfestival zijn daarbij zoveel mogelijk meegenomen. Het streven nu is om medio 2024 het definitieve ontwerp, inclusief een onderbouwing van de financiële en ruimtelijke haalbaarheid voor het nieuwe ‘Hart van Beinum’, ter vaststelling aan te bieden aan de gemeenteraad.
 
6.4 Project Flora 23
In twee fasen worden door Stichting Woonservice IJsselland 59 gedateerde eengezinswoningen in wijk De Ooi vervangen door 80 tot 85 woningen, waarvan een deel in de vorm van appartementen. In de met de corporatie gesloten samenwerkingsovereenkomst is onder andere afgesproken dat de corporatie een bijdrage levert in het opnieuw inrichten van de openbare ruimte rondom de woningen. Dit opnieuw inrichten is nodig omdat de woningen met het oog op de gewenste variatie in woningtypes anders op de locatie worden gepositioneerd. In het verslagjaar is gestart met de 1e fase sloop en nieuwbouw van woningen in Betulastraat en Notenstraat. 
De oplevering van deze woningen en vernieuwing van de openbare ruimte rondom deze woningen krijgen in 2024 gestalte. Bij de opnieuw en idealiter duurzaam klimaatadaptief in te richten openbare ruimte wordt gelijktijdig de riolering, daterend uit de jaren ’60 (deels) vervangen, en er wordt een apart riool voor de afvoer van regenwater aangelegd.
Voor de 2de fase -sloop en nieuwbouw van woningen op locatie Ribesstraat-Prunusstraat-Van Tuijlplein starten de planvoorbereidingen in 2024. Streven is om in 2025 alle woningen en de herinrichting van de openbare ruimte op te leveren. 

5.5 Project Wemmersweerd
Het jaar 2023 is benut om met ontwikkelaar Roosdom Tijhuis verder te bezien in hoeverre op ontwikkelingslocatie Wemmersweerd, groot circa 14 hectare, 300 tot 320 woningen “in het groen” kunnen worden gerealiseerd. Met het alhier te realiseren woonprogramma van overwegend middeldure en dure eengezinswoningen wordt invulling gegeven aan de Toekomstvisie Doesburg 2040; “het streven naar een meer evenwichtig en leeftijdsbestendig woon- en vestigingsklimaat.” In het verslagjaar is verder onderzoek gedaan naar de ruimtelijke en financiële haalbaarheid. Opgehaalde ideeën en suggesties van omwonenden en andere belanghebbenden worden meegenomen in het stedenbouwkundig ontwerp. Streven is om medio 2024 het definitieve schetsontwerp door de raad te laten vaststellen, waarna de plannen verder kunnen worden uitgewerkt met als tussenresultaat: een omgevingsplan. 
Met de ontwikkelaar wordt, nadat het schetsplan is vastgesteld, een vervolgovereenkomst gesloten, gericht op realisatie van de voorgenomen woningbouw en herinrichting van de openbare ruimte. De woningen zullen in meerdere fasen worden gerealiseerd en alles zal bij elkaar zo’n 6 tot 8 jaar in beslag nemen.    

6.6 Flexwoningen Kraakselaan
Waar normaal gesproken de planvoorbereidingen voor een woningbouwproject vele jaren in beslag nemen, is het gelukt om 15 starterswoningen binnen vijftien maanden van idee tot oplevering te realiseren. Eind 2023 zijn de flexwoningen – in eigendom van Stichting Woonservice IJsselland – opgeleverd en verhuurd aan jongeren en mensen met een verblijfstatus.  Voor deze flexwoningen is een tijdelijke vergunning verleend voor een periode van maximaal 20 jaar. De woningen hebben de kwaliteit van permanent wonen, zijn bijna energieneutraal en Biobased gefabriceerd. 
Bij de toewijzing van de woningen is gezocht naar jonge mensen (30-min) die met elkaar afspraken willen maken over het prettig samen leven en zich samen verantwoordelijk voelen voor het onderhouden van de buitenruimte. Ook is hen gevraagd een bijdrage te leveren aan de integratie van de mensen met een status, want 5 van de 15 woningen zijn toegewezen aan statushouders. 

Wet Open Overheid (Woo)
In de Wet Open Overheid is bepaald dat bestuursorganen zich moeten verantwoorden in de begroting en de jaarrekening hoe zij rekening houden met de met de bepalingen uit deze wet in beleid en uitvoering. De Woo is sinds 1 mei 2022 van kracht en is de opvolger van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).
De Woo gaat uit van het recht op informatie van de inwoner dat de overheid actief openbaar maakt of op aanvraag kan verstrekken. Daarom moet de overheid, volgens de Woo, haar informatie zodanig op orde brengen, beheren en ontsluiten dat altijd en tijdig de juiste informatie kan worden gevonden of op aanvraag kan worden verstrekt. Er is een gefaseerde invoering van te publiceren documenttypen per informatiecategorie. De fasering moet nog officieel worden vastgesteld bij Koninklijk Besluit. Op welke platforms documenten worden gepubliceerd is nog onduidelijk. 

Woo en Doesburg
Het grip krijgen op informatiebeheer om tijdig en juist te kunnen publiceren is urgent, maar vanuit de wetgever is nog steeds niet op alle punten helder wat in welke fase van de invoering moet worden opgeleverd. In Doesburg is het standpunt ingenomen dat we de uitgangspunten van de Woo volgen en deze geleidelijk aan zullen invoeren. In 2023 zijn we gestart met het publiceren van documenten op het platform woo.doesburg.nl en in 2024 wordt deze geïntegreerd in de website van de gemeente Doesburg. De Woo-functionaris voorziet de Woo-index van content, zodat de openheid van informatie ook geborgd is via het kanaal van Overheid.nl (wegwijzer naar informatie en diensten van alle overheden). In 2023 is anonimiseringssoftware in gebruik genomen om openbaar te maken stukken gemakkelijker te kunnen ontdoen van persoonsgegevens. Deze tool wordt vooralsnog gebruikt binnen het proces ‘behandelen van een Woo-verzoek' en in 2024 wordt het gebruik van de anonimiseringssoftware verder toegepast in andere, nog te inventariseren, werkprocessen.