Programma 1 Evenwichtig en leeftijdsbestendig woon- en vestigingsklimaat

Doesburg is woongemeente die door demografische ontwikkelingen, wensen van de bewoners en klimaatverandering continue met veranderingen te maken heeft. Veranderingen die van invloed zijn op o.a. de woningbouwbehoefte, de openbare ruimte en het voorzieningenniveau.  De komende jaren wordt gewerkt aan aantrekkelijke en evenwichtige woonlocaties en een voorzieningenniveau dat aansluit bij de huidige en toekomstige behoeften van onze (vergrijzende) inwoners. Ouderen, alsook kwetsbare inwoners met lichamelijke, verstandelijke of psychische beperkingen dienen zoveel mogelijk in hun eigen leefomgeving te kunnen blijven wonen en zelfredzaam te zijn. Door het grote ‘gat’ tussen een hoog aantal sociale huurwoningen en dure koopwoningen wordt bij (her)ontwikkeling stevig op het middensegment ingezet. We willen vooral ook woningen realiseren voor starters en jonge gezinnen. 

De komende jaren gaan we ook bepalen hoe wij hier met de openbare ruimte om willen gaan. Een prettige en veilige leefomgeving bevordert een gezonde leefstijl en maakt het mogelijk dat mensen voorzieningen kunnen bereiken en elkaar kunnen ontmoeten. We zorgen dus voor een veilig wegennet en fietsnetwerk, waar niet te hard gereden mag worden, we zorgen ervoor dat iedere wijk een toegankelijke ontmoetingsruimte in de buitenruimte heeft waar bewoners kunnen samenkomen om te ontmoeten, verblijven en te bewegen. Ook een vitale binnenstad en een toekomstbestendig en betaalbaar voorzieningenniveau zijn essentieel voor de leefbaarheid en financiële gezondheid van de stad. Naast een goede parkeercapaciteit voor onze bewoners en bedrijven moet ook voorzien zijn in voldoende (centrale) parkeercapaciteit voor de bezoeker. Zowel per auto, per bus als per fiets. 

Omdat Doesburg voor forse uitdagingen staat, zowel financieel als op het personele vlak, is het niet haalbaar om alle gestelde ambities in dit programma te realiseren. Hoewel er nog wel hard gewerkt wordt aan onderstaande doelen en maatregelen, merken we dat de realisatie langer duurt dan we zouden willen en dat ook onze ambities te groot zijn. Dit merken we in dit programma bij de gestelde doelen op het gebied van speeltuinen en de energietransitie.
Voor een nadere specificatie per doel/maatregel verwijzen we de raadsleden naar Pepperflow.

In deze toelichting wordt op hoofdlijnen het verschil verklaard tussen de gewijzigde begroting 2025 en de primaire begroting 2026.  
Het geraamde resultaat van baten en lasten op dit programma is in 2026 € 97.000 hoger dan de gewijzigde begroting in 2025. Voor een goed vergelijk moeten de incidentele posten in de gewijzigde begroting 2025 eerst geëlimineerd worden. In de gewijzigde begroting 2025 is een bedrag van € 375.000 aan incidentele lasten opgenomen die gedekt worden door onttrekkingen aan (bestemmings-)reserves. Dit betreffen o.a. overgehevelde middelen bij de IBB 2024 en de resultaatbestemming jaarrekening 2024. Na eliminatie van deze posten is het verschil € 472.000 nadelig. 
Dit verschil kan o.a. als volgt verklaard worden:
•    De voorstellen uit de Kadernota 2025 zijn verwerkt, € 507.000 aan extra lasten.  (nadeel)
•    De personeelslasten dalen i.v.m. aanpassingen in de doorbelasting van salarissen aan de verschillende taken;  € 185.000 minder lasten. (voordeel)
•    Door indexatie zijn de begrote lasten gestegen met € 168.000, de baten stijgen door indexatie met € 94.000, per saldo € 74.000 hogere lasten. (nadeel)
•    Door investeringen stijgen de kapitaallasten, doordat meer geleend dient te worden om de investeringen te kunnen betalen, stijgt met name de rente component in de kapitaallasten, rente en afschrijving stijgen samen met € 157.000. (nadeel)
•   Ten opzichte van 2025 wordt € 130.000 bezuinigd, op o.a. sportaccommodaties en openbaar groen (voordeel).  Dat is minder dan de oorspronkelijke raming. De begrote bezuiniging op sportaccommodaties wordt in 2026 niet geheel gerealiseerd. Naar aanleiding van het overleg dat er is geweest met de "stichting overdekt zwembad Den Helder" heeft de stichting aangegeven € 45.000 te kunnen bezuinigen in 2026. Daarom wordt voorgesteld om de bezuiniging voor 2026 met € 85.000 te verlagen. Per saldo krijgt de stichting € 45.000 minder subsidie in 2026.  Voor de jaren erna wordt samen met de stichting bekeken wat haalbaar is. Hiermee is invulling gegeven aan de motie "een duik in de toekomst".
•   Doordat de rioollasten in de afgelopen jaren niet in evenwicht waren met de rioolheffing  is er jaarlijks een bedrag onttrokken aan de voorziening riolering middelen derden.  Naar verwachting zal  in 2026 geen onttrekking meer kunnen worden gedaan aan de voorziening middelen derden riolering. De directe lasten voor het taakveld riolering  (excl. personeelslasten, indexatie en kapitaallasten) stegen met € 338.000. ( nadeel) In de paragraaf lokale heffingen is een overzicht opgenomen van de baten en lasten voor de watertaken en afval.
•    Om de afvalstoffenheffing niet meer te laten stijgen dan de indexatie uit de kadernota is een onttrekking  van € 74.000 aan de voorziening middelen derden afval begroot. (voordeel)
•    In de meerjarenbegroting is voor 2026 een hoger bedrag voor parkeerheffingen opgenomen, van € 159.000 (voordeel) (door aangenomen voorstellen uit de kadernota 2026, zal deze verhoging later gerealiseerd worden) 
•    De overige wijzigingen bedragen per saldo €  56.000 (voordeel)

Voor het toelichten van de maatschappelijke effecten in de begroting zijn gemeenten verplicht om de effecten van beleid toe te lichten aan de hand van een op Rijksniveau vastgestelde set aan beleidsindicatoren. In dit boekwerk zijn deze verplichte indicatoren opgenomen in de bijlage "beleidsindicatoren en statistieken". Door de indicatoren (en daarmee de ontwikkeling ervan) op deze wijze te presenteren, ontstaat er een overzichtelijk beeld van de cijfers. Het doel van deze indicatoren is dat de beleidsresultaten van de gemeenten onderling vergelijkbaarder worden.

De volgende verbonden partijen dragen bij aan de doelstellingen van het programma 1 Evenwichtig en leeftijdsbestendig woon- en vestigingsklimaat.

Veiligheid- en Gezondheidsregio Gelderland Midden

Omgevingsdienst Regio Arnhem (ODRA)

Groene metropool regio Arnhem - Nijmegen

Euregio Rijn-Waal

Circulus B.V.

In de paragraaf Verbonden partijen vindt u een overzicht met toelichting van alle verbonden partijen waarmee Doesburg banden is aangegaan ter behartiging van bepaalde publieke belangen.